_Z
P| hS}wSMÅ
_r u}Mv} jHy, XÉØd©
<jSAr}
wcwSAd,
eSiwS~S, cHmwrò— _}S cH zSMy ÉOAî
Ñ~ _Z wÙAsyH} yÚMc?— _ <4
{SvÚMÇ} yd
cSM~}¥ AyAz7
Éz©rSZ,
uM{ñ _} \§} PdS<jS ÑMZMi¥
PyAÅ} zSMe} {Û~ ÉÚ} _c— PcSva _c XAr-{SvAyc hA}® _Z jeà, Éc~ jHMy} RîS¥
ySZMy~-Ay®SÉHMt}
{Mr, [®}
AvMj} ÑSMr <ArAm
<jSAr
ÉOAî
cM}Miv AvPr}
PsMc \ôr} _Z ç{w|SñMZ,
AyAz7
wA}MyMÅ} \wM|SeH cM} rSMt} eMYMiv
Y~StS Y~StS cM}— {SiMc wSdvS AtMZMiv
ÉS<rS} cSmMr, wSAdMc oSvS AtMZMiv
\YyS}
jv©, {SvÚÇMc AtMZMiv
tÁMmS {Úå ÑSr¥ <ArAm
<jSArZ
ÉOAî}
cS~ PsMc Yja _cZ LMw
XwA}yArñr }MZ
AeMZMi,
sScMya Ah}cS~¥
<jSAr
P| XwA}yrñvHZ
vZ,
rS} Lw
cS~SåM}
ytM~Mi— _Z uS}qS Z\M}SwHZ
AciÌ y©Aå} {Mv tSvS yS<uMr sSMc XîStÅ
ÅrS@H}
PÅÇzSe PsMc¥ AÅOAy=My}
ÉMò rS~ A{A~MZ
YcA}Mc} É3SMv
PdS<YSdÚ<AYMr
~ÚMcSMvS zÊU}
<cSAÅr
ÑAö~, AyAz7
cSM~} zÊUM}
wSaZS
|SAö~ <ShHv
jHyMt} AÅ~HzÊr jHyS2¥
jHyS2`A~
w}HêS c}M~ PySkS |SZ,
rS}S P|v yrñ{SMv} PcSva <jSAr}
YAt Lw,
É{MZ}
ÉMò wA}yArñr ÑMZ
yrñ{Sv Lw
PwMZMi¥
XrHMr} <jSAr
PsMc yrñ{Sv <jSAr}
\yy—
_ uS}qS PrS ySZMy~-AyM}SuH, _ csS y~S {SMvZ É}SÉA} hShñMc h©SM~b
jSvSMvS¥ rdv Z\M}SwHZ
É{Sj, }SjvHAr} _cö® ÅAåMc4
hShñ¥ cS} fSMY
c’mS {SsS _ PÑv hShñ-AyM}SuH csS yM~¥ yÚ<MxS yM~AiM~v rS<} ‘AÑÉMmSA}
v©ShSM}AN’
éM1}
<s{
dM¢¥ hrÌsñ dM¢} zÊA{cSZ
rS<Mc A~dMr ÑMZAi~—
“...YA{
AvAZr
ySZMy~ yAqñr ÉOAîrxZ
Anc, ...Y{S} yZ-_ A~Adr |SÑS AciÌ ySZMy~ AyM}SuH rSÑS YA{ wA}r©Se cA}MrAi...”¥
_
PÑv É{MZ
tS<AYMZ,
j< ~S{Scñ <jSAr}
wA}yrñvÅH~rSMc <ScOArc
AvZ{
yM~ ÉÚèî
zSMy PfSÇqS c}M~v rS<} ‘Ax~ÉAx jÌ~Ajc’ éM1¥
|ÌeSåcS}H
_Z yZMZ
~S{Scñ tSAy c}M~v— <ScOArc
AvZM{Z
jHy j8
PvZ
ySyS-{S’} PsMc _cmÌ Az7
ÑMZ¥
_Z wA}yrñv ÑZ
wA}MyMÅ} <MZSjv
XvÚ|SZH,
jHMy} zS~ zSMy yS<hMr a yØÅyÙA$
c}Mr P| }c{Am t}cS} PÉ }c{¥ <jM8}
w} <j8
uM} _ PÑv wA}yrñv ÑMr ÑMr jHy`A~
_c É{Z
rSMt} yd
<j8
YMe} wÊyñwÚTÇMt}
PsMc _rmSZ Y~StS ÑMZ
|SZ
P| rdv rS}S vrÌv <jSAr¥
~S{Scñ-Z <s{
A|Av <jSAr}
_ PÑv LwSåA}r
ÑaZS}
<yqrSMc
wÙAsyH} yÚMc jHyNyAh® \yMy}
cS}q yM~ PfSÇqS cM}v _yØ
rS} |ÌAå-Avzñ} _cmS rx
PtaZS}
PhîS
cM}v¥
~S{ScñMc
h}{ tÁMzSñe PwSÑSMr ÑMZAi~¥
Xv{vHZ
aSvSM~ÇH,
É{cS~HvMt} PsMc AhåSZ
XMvc _AeMZ,
wA}yArñr }SjNvArc wA}AôArMr
AvMjMc ytM~ Px~Mr Xê{— _ Éy cS}Mq ~S{Scñ ÉÑc{ñHMt} {Û~MRSr
PsMc YMeZ AyAö7
AiM~v¥ rS<} _ctS iS®, jHyMtÑrMx}
ràcS~Hv AtcwS~ eMyÇc jjñ cÌ©AzMZ}
ÉOAîrMx}
cù}
É{sñc, Xr_y rdv hSMhñ} cSMi} P~Sc¥ PvMwSA~ZSv
hShñMc hmSMr hSZMrv vS, rSZ cÌ©AzMZ}
rS<}a cSMi} P~Sc¥ cÌ©AzMZ}-_}
Av{ñ{ AyM}SAurS ~S{ScñMc >SMÄ
PcSqnSÉS cM} PxM~Ai~¥ h©SMvM~} a wSM} Ay=My}
jÌjÌMr ÉtS YrMó sScS }Sjr0-YÉå
AÉAmÅMt}
cSMi x}SAÉ Ay=My}
É{sñc ~S{Scñ cH Xz©sñvS PwMrv rS XvÚM{Z¥
Xò
y©yÑS} (yS Xy©yÑS})-_} {Su©M{ jHy}S <MZSjv
XvÚ|SZH
yØÅer
`q
Xjñv c}Mr wSM}— ~S{SMcñ} rMx}
_Z XØÅAmMrZ
YM~ScwSr cM} Yç{q ÅSvS~ AyM}SuH}S¥ AvÆÉM2MÑ,
_Am ~S{SMcñ} {rySMt} tÁyñ~r{ XØÅ¥
Ac1,
_Am ySt AtM~a <jSAr}
wA}yrñvÅH~rS-} SwMê
~S{SMcñ} PtaZS
PjS}SM~S |ÌAå a Sö
uS}qSMc wÚM}SwÚA} iÌMY
Px~S |SZ
vS¥ ryÚa, rSAöM~© PpMc Pe~ ~S{SMcñ} {rySt¥ tÅhç ZArÑSMÉ <SZÅ
<y~
ÑZ¥
XyMÑ~SZ,
tSA}M(,
ÅS}HA}c X3M§
~S{SMcñ} jHyMv} PÅÇ c’mS yi} dÚyZ cTq¥
{ÙrÌ©} w} rS<} PtÑ cy} PtaZS
Ñ~ wA}r©å hÌvSwSsM}} dAvMr¥ Év 1829¥ hS~ñÉ }ySmñ oS}\Zv-_} rdv Aye~ jSÑSj
hMY
wS<h yiM}} XAz|SMv P|Mr tÁ’yi} ySAc¥ P| XAz|Sv rS<} {Mv jHMy} AyyrñMv}
wMê |ÌAå} yHj yÚvMy, rMs©} cS<hS{S~ PjSeSMy¥
wÊyñrv
<jSAr
PsMc vrÌv <jSAr
\yMy}
xM~ <ScOArc
AvZM{
wÙAsyH} yÚMc jHyNyAhM®} ÉOAî
ÑMZMi—
_mS YuÚAvc AyaSMv
XAyÉØySAtr¥
_Z \yMy}
ÉMåSÇjvc
y©Sd©S wSaZS
|SZ
oS}\Zv (_yØ
Y~M>o
aZSM~É)-_}
PtaZS
<ScOArc
AvySñhv rMx¥
~S{SMcñ} rMx}
ÉMò PÉZ rMx}
wSsñc© XMvc jSZeSMrZ¥
Éy PsMc `T§wÊqñ
Ñ~— oS}\ZvMt} {Mr jHyMt} {Mu© yØÅer
wA}yrñv wA}MyMÅ} ÉMò dSZMZ
PvyS} <MZSjv
XvÚ|SZH
fMm vS, <cOAr}
Ywv PdZSM~Z
rS <Ar
<jM8
fmMr sSMc <MZSjMv}
PrSZSãS
vS cM}Z¥ ÉS{Sv© _Z wA}yrñv`A~}
PcSvmS PcSva wA}yArñr wA}AôArMr
jHyMc |rmS ÉSxM~©} ÉMò yS<hMr a yØÅyÙA$
c}Mr ÉSÑS|© cM} Xv© wA}yrñv`A~
rS cM} vS¥ xM~, aZ wA}yArñr `quS}H
jHMy} ÉØd©S
jHyMeSïH}
{Mu© XvÚwSMr ySYMr
sSMc— |r Atv aZ AyMÅÇ wA}MyÅAm sSMc¥ oS}\Zv a aZSM~É
_Z w$Ar}
vS{ AtMZAiM~v
v©ShS}S~ AÉM~cÅv XsSñà <ScOArc
AvySñhv¥ rS<Mt} {Mr yd
<j8
uM} _cZ ÉMò PcSva <jSAr}
_cmS wwÚM~Åv yS jvMeSïH}
{Mu© yd
u}Mv} `Mq}
<ScOArc
AvySñhv h~Mr sScM~ PÉZ jvMeSïH}
jHy}S PhÑS}S a hA}M® _rmSZ ytM~ |SZ
P| rSMt} Az7
<jSAr
yM~ eq© c}Mr ÑZ¥
<jSAr}
wA}yrñvÅH~rS a <ScOArc
AvySñhv w$Ar}
wMê Aye~ |S®S Px}r oS}\Zv tÁ’tÅc uM} wSÑSY
<{Sq
rs© Y} ÅSAqr |ÌAå ÉSjSM~v rS<} P~dS <s{
yZMZ—
‘t© XA}Ajv Xy AèAÉÉ’¥
1859 ÉSM~ <cSAÅr
PÉZ yZ Ai~ <jSAr
XwA}yrñvÅH~ a [®M}}
ÉOAî—
_Z rxyMu}
É]SV¥
oS}\Zv jSvMrv _} <ArAçZS
cH ÉSØfSArc
ÑMr wSM}¥ ÑMZAi~a
rS-Z¥ ~S{SMcñ} {MrS _cZ tÁtñÅS ÑMr wS}r rS<}¥ ÑZAv,
rS} cS}q AciÌmS rS<} É{Z—
~S{SMcñ} PsMc XuñÅrS@H
wM}} É{Z¥
rMy <uSv
cS}q {Mv ÑZ
oS}\ZMv} y3Ì-zSe©¥
oS}\Zv rS<} a rS<} {rySMt} SwMê
PwMZAiM~v
Am _Zh ÑSiM~’}
{MrS rSAcñc (rS<Mc oS}\ZMv} yÚ~oe y~S Ñr), PjSMÉx dcSM}}
{MrS jHyNyAhM®} aSMv
^$
ràcS~Hv AÉAmÅ
vê®Mt}¥ oS}\ZMv} }SjNvArc P|SeSM|Sea dS}Sw Ai~ vS¥
oS}\ZMv}
rMxa
tÁyñ~rS Ai~¥ Ac1,
1901 ÉSM~ P{Mä~-_}
yØÅeAr
rMx}
{{ñ \$S}
ÑaZS}
w} PsMc oS}\ZvySMt} cSnSM{S Åå ÑZ¥
rS} w} oS}\ZvySt AvMj wNAyr
ÑMZMi,
jHyAyt©S} <ArAm
ÅSdSMc }Ét jÌAeMZMi¥
er PtYMÅS
yiM} oS}\ZMv} AhåS
P| zSMy É{SjAyt©S, ÉSAÑr©, }SjvHAr, {MvSAyt©S, Éy AtMc <zSy
PxM~Mi rS} _c{S® rÌ~vS cS~ñ {ScñÉ¥ oS}\Zv Yj wÊAjr¥ ~S{Scñ ÜÌ~wSn©
wÚUMc
yAqñr _cAm zÌ~ AsMZSA}}
jvc {S®¥ Xsh, AyMÅÇa}S
Yj {SMvv P| ~S{Scñ AvÆÉM2MÑ
AyyrñvySMt} YAtwÚTÇ¥
rS<} ÉSÑÉH rMx}
\w} z} cM}Z oS}\Zv rS<} YuÚAvcr} rxMc
dÚ<Mj PwMZAiM~v¥
oS}\Zv SHcS}
c}Mrv PÉ csS¥ ZtSvHØ,
XMvc AyaSvH
~S{SMcñ} XAjñr `qSyA~}
yØÅer
É|}Mq}
{MrS _ctS cÌd©Sr uS}qSMca Px~Miv vS¥ ÑZMrS
~S{Scñ rS<} \§}ÉÛA} oS}\ZMv} wSMÅ ÉÉISMv
AxM} YÉMyv XAhM}Z¥
tÁMÅS
yi} YMe <cSAÅr
ÑMZAi~
~S{SMcñ} ‘Ax~ÉAx jÌ~Ajc’ Y} PÉ yi}Z jM8AiM~v
hS~ñÉ oS}\Zv¥ PtYMÅS
yi} YMe <cSAÅr
ÑZ
oS}\ZMv} ‘At XA}Ajv’¥ 2009 rSZ AyaSMv
`T§wÊqñ
É{Z-x~c¥
|