_Z iÂCm} PfSÇqS zS}rHÜ ÅSÉc PeSïH PSöSÜ cM}Av¥ cM}Mi hSMw wMÖ¥ tA~r-Xå©jMt} YM2S~Mv} hSMw¥ |r Atv wS}S PeMi, _ hSw \MwêS c}S ÑMÜMi¥ XMGocM}} {ÙrÍ©} w} r@S} XvÚeS{HMt} }SjNvArc ÉØenv A}wSyA~cSv wSCmñ <SsA{c Aci ÉSxM~©} w} PvrSMt} XÑA{cS} ~ÖSZMÜ i®zò ÑMÜ |SÜ¥ XMGocM}} ÉS{SAjc-}SjNvArc ÉØéSM{} ~H~SMê® {ÑS}SMWZ tA~r YM2S~Mv} f>SCm eMÖ \nM~a \§}<MtMÅ _yØ XØÅr wbSy-ÑA}ÜSvSÜ 1962 a ’67} P~ScÉzS a AyuSvÉzS AvySñhMv t~ PyÅ Aci YÉv wSÜ¥ Ac© Ay Pc eSÜMcSÜSMÖ} {MrS <yHq PvrS}S }SjNvArc ê{rSÜMv} PhMÜ ÉS{SAjc XMå©StMÜ PyAÅ `T§ PtaÜSÜ Ay AÉ cSGM~} {MrS rTq rÍAcÕ} ÉMò AyySt ySMu¥ rS PsMc zSgv¥ cdva ÉØfSr KrA} ÑÜ— tM~ {SÑS}Mt} <SuSv© sScMy, vS hS{S}Mt}, rS AvMÜ¥ \§}<MtMÅ YyS} jSry-}S <SuSv© wSÜ¥ <ArCm zSgMvZ \ÜSAv AtMÜ |SÜ \ôyMqñ} t~ cØMéÉ, ar PwMr sSMc tA~r PvrSMt} éSÉ c}Mr¥ Aw _v }SjMzSj, Ay AÉ cSGM~, Y} Ao yS¡SM}, Ay Aw P{R|ñ <{Úd tA~r PvrS}S _Mc-_Mc A}wSyA~cSv wSCmñ PiMÖ cØMéMÉ P|Se Ptv¥ jejHyv }S{a XMvc XMGoc}-XvÚeS{HMc zSAgMÜ YvMr sSMcv¥ ZA2}S e>SuH A}wSyA~cSv wSCmñ} hS}Cm PeSïHMcZ ÉÑM|SeH cM} Pvv¥ tA~r PvrSMt} cØMéÉSÜMv} {u© AtMÜ fmMr sSMc tA~r }SjvHAr} ÉØÜÔrSÜv¥

_ É{MÜZ A}wSyA~cSv wSCmñ} )ØÉUÓw PsMc YM{A}cS} B©Sc w©S¿S}-_} YtM~ j8 PvÜ tA~r w©S¿S}¥ _mS XMwêScÔr jAò, rTq tA~rMt} ÉØenv, |S}S AÑ2§yStHMt} tA~r-wHÖMv} AyTM$ TMd t<SÖSMr sSMc¥ çM{ PÉZ y©AåM§} ÉØfSr a PvrSMt} \ôScS:S w©S¿S}Mt}a Ayzå cM} PtÜ¥ _cCm XØÅ {SiñySMt tHAêr ÑÜ¥ PÅÇ w|ñå Y}a AyzSjv a zSgMv} w} ÉAçÜ }SjvHAr PiMÖ XAucSØÅ tA~r PvrSZ ÉSAÑr© }hvSÜ {v Ptv¥ tA~r cAyrS, vSmc, \wv©SÉ a eMO} É{Ù$ zS¢S} eMÖ aMn¥ Cnc |dv {Mv ÑDö~, \ôyqHñÜMt} ÉØenv cØMéÉ tA~Mr} }SjNvArc ê{rSÜMv} |SyrHÜ ÉHSyvS PcRÅM~ éSÉ cM} Px~Mi, rdvZ c<SAÉ }SM{} XzÚ©tÜ, r@S} ÑSr uM} tA~Mr} Yß{|SñtS}¥

XMGoc} AÑ2 jSArMzt <sS} \Möt hSZM~a vSvS tA~r ÉEtSMÜ} XNvc©, \ôyMqñ} {Úd PhMÜ sScS} a jSMr anS} y©érS, É{yMqñ} {Mu©a \>hÍ-AvhÍ Pzt AÅM}SuS|ñ cM} \ôyMqñ} PtdSMtAd AyMztw¿S} vSvS <c}q hS~Ú c}S PtMd _rmSZ ÑrSÅ Ñv P|, PyR$ uM{ñ} ÉS{© a K{®H} YtMÅñ ÉS/vS dÚ>jMr sSMcv¥ AvMj PyR$ Ñv, XvÚeS{H}Sa tM~-tM~ PyR$ ÑMr sSMcv¥ jSArMztcüAcr, YhS}ÉyñS, wÚM}SAÑr<uSv, y©ÜÉSMwê, |Se|ayd~, YÖG}A<Ü ÉS]q© AÑ2 uM{ñ} AyTM$ AyM(SÑ LMwZ PrS yÚM$} YAyzSñy¥ Ac© ArAv PdÜS~ cM}vAv, P|-AyXÁ} {SsS PsMc ÉS]q, ySd PsMc êA®Ü, PtÑcS¢ PsMc KyÅ© a wS PsMc XöÂr-ÅÛM(} \àwA§, yÚ$Mc AÑ2Â}S r@S}a XyrS} ySAvMÜ PiMÖMi¥ ‘Av2AÉ |aAyMu}ÑÑeArjSrØ ÉtÜ_tÜtAÅñr wcfSr{à PcÅy uÙryÚ$Å}H}’ Zr©SAt¥ XèÙÅ©rS a jSArMzt PsMc {ÚAå PwMr XMGoc} |dv yÚM$} Å}q PvaÜSZ {vô c}M~v, yqñAÑ2Â}S rSZ Ñ<Sx PiMÖ y>Sh~¥ XMGoc} yM~AiM~v, zS}rHÜ ÉØÜÔAr} y~MÜ} {Mu© sScMrZ ArAv A|c yS {ÑIMt} wA}yMrñ yÚM$} u{ñ AvM~v¥ ‘zS}rHÜ ÉØÜÔAr’ P| ÉS]q©yStH ÉØÜÔAr} <SuSv© AÅM}SuS|ñ cM}Mi, _ ÉØÜÔAr P| ÉvSrv PyR$Mt} PnAgMÜ PtÅiSÖS cM}Ai~, rS ArAv {Mv }SMdvAv¥ AÑ2§yStH}S PyR$u{ñMc AÑ2 uM{ñ}Z Xv©r{ ÅSdS eq© cM} _MÉMi¥ PÉZ XMsñ tA~r}S YMtR AÑ2 uM{ñ} YarS} ySZM} hM~ |SMö vS PtMd rS}S SAU PySu cM}¥ |At {HvSêHwÚ}M{} tA~rMt} {MrS XMGoc}-XvÚeS{H}S ZÉ~S{ éÑq c}r, rS ÑM~ _Z u{SñåM}} AÑ2 <ArAçÜSa ÑMrS ÉSØfSArc¥ ɧM}} tÅMc _Z u{SñåM}} AÑAÖc s{Mc |SÜ, |dv vÜS-PyR$}S YAyíS} cM}v, rxAÉA~Mt} ÉØ}êMq} ÉÚM|Se r@SMt} ÑSriSÖS ÑMÜ |SMö¥ vÇZMÜ} tÅMc Ay®vSs<rSw u{SñåA}r tA~rMt} jv©a ÉØ}êMq} t}jS dÚM~ AtM~ YyS} PÉ-uS}S PyeySv ÑÜ¥ Yja \Atr }SMj} PvrÏM§ PyR$ uM{ñ XåA}r ÑaÜS} wS~S Xy©SÑr¥ 2001 ÉSM~} PÉM9GM} 6 ÑSjS} tA~r jSwSMv} PyR$ É7©SÉH} rxSyuSMv cSvwÚM} u{SñåA}r Ñv¥ tÁ’{SÉ wM}Z AtANMr \Atr }SMj} 10 ~ê tA~Mr} equ{SñåM}} ÉSÖG} YMÜSjv PzMU |SÜ {S® Arv ÑSjS} tA~Mr} ÑSAj}SÜ¥ ÉS{SAjc UM} _Z u{SñåM} yqñAÑ2Â}S rr \A&î vÜ, PcvvS ÉØ}êMq} ÉÚAyuS Xy©SÑr sScM~a u{SñåM}} wM}a XöÂr}S XöÂrZ PsMc |SMö, rSMt} ÉSMyc yqñ-wA}hÜ eS PsMc {ÚiMi vS¥

tA~Mr} PyR$SÜv vÜ, rS} }SjNvArc ê{rSÜvZ }SMW} \ôyqHñÜ ÅSÉcMt} ySu© cM} XMGoc}Mc SHcÔAr AtMr¥ ÑÜMrS PÉmS ‘h©SØ{ÚAÖ cSAv’} Atc PsMc {Úd fÚA}MÜ h@St ÉtSeM}} y>S-ÑSMr iÂMÖ PtaÜS wÚ}Sf©ñ, ryÚ rSMrZ P|{v {Mr©ñ {vÉS} wÚjS <hA~r ÑMÜAi~, yqñAÑ2Â} _Z XAvöScÔr, A&uSéU SHcÔArMra Pr{vZ fMm¥ r@S} y|vS, ÉØéS{, Yßr©Se, AvÆÉòrS, ÑrSÅS a PytvS} {u© AtMÜ rr AtMv YMGoc} ÑMÜ \MnMiv tA~r É{SMj} Pµï <ArAvAu a <rHc¥ rSMt} YZcv¥ tA~r}S |At }SjNvArczSMy ÉØeCnr ÑMÜ aMn, yqñAÑ2Â} YAuwr© iÂMÖ PxM~ AvMjMt} c{ñÉÛAh AvMÜ AvjS wrScS} vHMh É{Myr ÑÜ, rS ÑM~ XMGocM}} XwÛqñ SsZ ÉScS} ÑMy¥ PÉ ÉHSyvS e>SuH r@S} Y{}q XvÅMv} hSrÍ|ñ AtMÜ wÚMq w©Sf-_} É{Ü _cyS} ySvhS~ cM}AiM~v¥ YyS} c}Mr ÑM~ XMGoc}Mc ‘PcSX9’ c}S hSZ¥ ArAv e>SuH} cr XvÚ}SeH AiM~v, PvÑT r@SMc cr dSAr} c}Mrv, rS rÍM~ u}S hSZ¥ ÉMySñô }SWHÜ ÉISMv r@SMc zÎAÇr c}S hSZ¥ r@S} j8AtvMc jSrHÜ iÂCm PfSÇqS c}S hSZ¥ c<SAÉ }S{ _yØ wM} {SÜSyrH} PvrÏM§ tA~Mr} ê{rSÜv Y|ñzÎA{Mr _{v _cmS w|SñMÜ PwR>MiMi P| \7SAÉc AÑ2ÂM§} jSrHÜrSyStH w©SA¿ÜMv zS}r{SrS} cSOAvc XyÜMy} \w} }SvS <rSw, AÅyAj, r@SArÜS PmSAw, AyMycSv2 a PÑoMeaÜSM}} ÉMò XMGocM}} iAya ÉÚwS}-ZMDSj c}S ÑMÜMi vyyMÇñ} XAzv2v jSAvMÜ ÉØf wA}yS} <hSA}r _cCm PwSòSM}¥ Y|SñyMrñ} AÑA2zSÇH }Sj©`A~} _c w|{SØÅ PzSm tA~Mr}, |S} ÉMò <SÜÅ |Úå ÑÜ {ÚÉA~{ PzSm¥ rSZ yqñAÑ2Â} wSCmñMc ê{rS ÑSAÉ~ c}Mr ÑM~ PÉSÅS~ ZAbAvÜSA}ØMÜ} ÉSZvMySoñ mSAgMÜ tA~r PrSÇq c}MrZ ÑMö¥ AyMjAw _cSAucyS} ‘hS{S}-Ac-PyCm’ {SÜSyrH} {Úd©{Aæ§ AÅM}SuS|ñ cM} PiSm r}Mx} XÉISv ÉÑ© c}Mr ySu© ÑMÜMi¥ _dv cØMéÉ r@SMc PrSÜSj cM} hM~Mi¥