`ArMÑ©}
}SÉ|S®S |
PvZ
YMecS} `ArÑ©, ryÚ ySØ~S}
Xv©r{ <ShHv }SÉ|S®S}
\àÉy Yja S{AÑ{SZ
\ú~¥
A~dMiv PeRr{ yÉÚ{ANc |
|
l
dYtÑ:
c~cSrSZ _dva P| cMZcAm X|M~ }SMÉ} \àÉy ÑZ PÉ`A~} {Mu© dYtMÑ} }SÉ|S®S <ShHvr{¥ }SMÉ} Arv Atv _dSMv }SÉ{| a {A2} AfM}Z hM~
|SyrHZ \àÉy¥ dYtMÑ} }SMÉSàÉMy} <s{ wyñ Y}H ÑZ }SMÉ} _c É£SÑ YMe ‘PeSwSî{H’-} Atv PsMc¥ A&rHZ wyñ Ñ~
}SÉ|S®S¥ }SÉwÛAqñ{S PsMc w}yrF Arv Atv É3©SZ Avr© wÚMjS
PÅÇ ÑaZS} wM} Å©S{ÉÚ2}-}SuS}SAv} AyéÑ hrÌMtSñ~SZ yAÉMZ AvMZ |SaZS ÑZ eòS-rH}yrF
}SÉ{M|¥ <s{ tÁ-Atv PÉdSMv ÉS}S }Sr AyéÑ }SdS} wM} PzS} hS}Mm}
É{Z AvMZ YÉS ÑZ {A2M}¥ Ac1 rOrHZ AtMv Y} PzSM}
{A2M} YvS ÑZ vS Å©S{-}SuS} AyéÑMc¥ AtvAmMc y~S ÑZ ‘PeSï’¥ aZ Atv
tÁwÚ} w|ñå }SÉ{M| AyéMÑ} wÚMjS ÑZ¥ AyMcM~} AtMc Å©S{-}SuSMc YyS} hrÌMtSñ~SZ yAÉMZ ÉóHrñv-ÉÑ
}SÉ{| PsMc Å©SM{}
{A2M} AvMZ |SaZS ÑZ¥ rS} wM} cT ÑZ ‘Ay}Sm PzSe’¥ _cAm Ay}Sm PhRySôS} {Mu© }SdS ÑZ AdhÌAY PzSe¥
Å©S{-}SuS vSm{A2M} _M~ zå}S aZ PhRySôS PsMc AdhÌAY ~Ún cM} AvMZ |Sv¥ ‘Ay}Sm
PzSe’-_} {Mu© AtMZ PÅÇ ÑZ }SÉ \àÉy¥ |
|
{tvM{SÑv
a }SAucS} AyéÑ,
ySeySjS} |
l
ySeySjS}:
ySeySjSM}} {tvM{SÑv-_} }SÉ
\àÉya ÑZ
Arv Atv uM}¥ ySeySjS}-cÌM{S}mÌA~ _~ScS} {tvM{SÑvr~S X|M~
aZ {tvM{SÑv nScÌ}ySAY}
<ArïSrS
PeScÌ~h4
A{® yAeñ ÑS{~S} É{MZ ySA~ PsMc c~cSrSZ
_MÉ ySeySjS} X|M~ _MÉ yÉAr ôSwv
cM}v¥ vÚv-y©yÉSZH PeScÌ~h4
dÚy
XO
É{MZ
<hÌ}
Xsñ \wSjñv cM}v¥ a AtMc yAeñMt} ÑS{~SMrZ êAréU
AyXÌwÚM}}
{N}Sj
Khrv© AÉØÑ jA{tSA} }êS c}Mr cÌ~MtyrS
{tvM{SÑvMc y3c P}Md _c AyÅS~ XMó} mScS uS} Pvv PeScÌ~hM4}
cSi PsMc¥ AyXÌwÚ} {N
}SjyØMÅ}
}SjS tÁjñv AÉØÑ 1694-_ AyXÌwÚM}
{tvM{SÑv AyéÑ a {A2} <ArïS
cM}v¥ AvAtñî É{MZ}
wM} Khrv© AÉØÑ mScS PÅSu AtMZ
cÌ~MtyrSMc
AxA}MZ AvMZ
P|Mr _M~v¥ Ac1 u{FZ
ÉØÜS}yMÅ
PeScÌ~h4
AyéÑ Px}r AtMr }SAj ÑM~v vS¥ fmvS eYS~
YtS~r w|ñå¥ ZAr{Mu© PeScÌ~h4
Y}a _cAm AyéÑ KrA} cA}MZ }SdM~v¥ AyhSM}} É{MZ
Khrv© AÉØÑMc
YÉ~ {tvM{SÑv AyéÑ AhMv AvMr y~S Ñ~¥ dyd
_c }c{ PtdMr tÁAm AyéMÑ} {u© PsMc _cAm PyMi AyXÌwÚM}
AvMZ
PeM~v {N}Sj
Khrv© AÉØÑ¥ Y} Xv©Am }Z~ PeScÌ~
A{M®} cSMi¥ PeScÌ~h4
ySAY}
PtSr~SZ
vrÌv cÌ~MtyrS}
jv© {A2} KrA} c}M~v¥ _cr~SZ
KrA} Ñ~ nScÌ}tS~Sv, ySAY}
wSMÅ Ñ~ Y~StS }SÉ{|, PtS~, kÌ~v,
j8Sî{H,
}SÉ <zAr
\àÉy-XvÚïSMv {tvM{SÑv a }SAucS} AyéÑ aZ tS~Sv-}SÉ{M|
_Mv yÉSMvS} jv©¥ _c É{MZ dÚyZ
jS<cj{Mc} ÉMò wSA~r Ñr _dSvcS} }SÉ, _dv Y} PÉ PjR~ÚÉ
PvZ¥ }SMÉ} Arv Atv Avr©wÚMjS} wM} ÉM3My~S }SAucS a cOMX}
tÁZ ÉAd ~A~rS-AyÅSdS-ÉÑ {tvM{SÑv AyéÑ _cr~S} }SÉ{M|
yÉSMvS ÑZ¥
wÚMjS, {ò~S}Ar PÅÇ ÑM~ {A2M} AxA}MZ
YvS ÑZ
Éy AyéÑ¥ |
|
cOX
a }SuS} AyéÑ, ySTZwÚ}—
Aw*Ì
{¢~ |
l
ySTZwÚ}:
jA{tSA} PvZ XMvc cS~, ryÚ }SMÉ}
É{MZ PÉ Y{M~} uS}S _dva XMvcmSZ yjSZ P}MdMiv ySTZwÚ} }SZMhRuÚ}H
wA}ySM}} yrñ{Sv crSñ}S¥ }SMÉ} \àÉy P|MÑrÌ ÉM3-}Sr jÂMY ÑZ rSZ jA{tSA}
Y{M~ tÊ}-tÊ}SMå} zå-tÅñcMt} jv© ÉS}S }SA® |S®S-AsMZmS} PtdSMvS} yM2SyMUS sScMrS¥ _dva
yjSZ YMiMÉZ uS}S¥ XîStÅ ÅrS@H} PÅÇ zSMe CSrO-AyM}SMu} cS}Mq }SjwÚM}} KwrOc ySAY PiMY ySTZwÚM} _MÉ
vrÌv yÉAr ôSwv cM}v }SjyNz (A&rHZ) }SZMhRuÚ}H¥ vrÌv jSZeSZ z(SÉMv} ÉMò h¢H{¢w, cÌ~MtyH Yv2{ZH cS~H a cOX}SuS} {A2} <ArïS cM} ArAv
tÁeSñwÚMjS, cS~HwÚMjS, }SÉ <zAr wÚMjS-XvÚïSMv} ÉÛhvS cM}v¥ }SÉ \àÉMy} cMZc Atv YMe PsMcZ
PhRuÚ}HMt} }SMÉ} {SMn P{~S yMÉ¥ <s{ Atv É3©SZ }SMÉ} {SMn XvÚïSMv} ÉÛhvS ÑZ wÚrÌ~vSh AtMZ¥ rS} w} r}jS a wS~S cHrñv¥ }Sr PwRMv ySM}SmS vSeSt
}SuS a cOMX} AyéÑMc }SdS~MyÅ wA}MZ AvMZ YÉS ÑZ }SÉ{M|¥ Y}H ÑZ }SMÉ} wÚMjS¥
wÚMjS PÅÇ ÑM~ PwSYSMvS ÑZ YM~S} ySAj AtMZ KrA} ctG eSi¥ _} w} Y}H ÑZ |S®S¥ }SMÉ} wÚMjS PtdMr YÉS tÅñvSsF-zMå}S ÉS}S
}Sr |S®S PtMd, PzS} ÑM~ hM~ |Sv P| |S} ySAY¥ Y} PzS}}SMr }SuScOX AyéÑ YyS} {A2M} AxA}MZ YvS ÑZ¥ A&rHZ a rOrHZ Atv cOMX} AyéÑMc
w}SMvS ÑZ vmy}MyÅ a }SjMyÅ¥ Y} ySAc XvÚïSv P{SmS{ÚAm <s{ AtMv} {MrSZ¥
PÅÇ yS zSgS}SMÉ} Atv PzS}}SMr Y} }SuScOX AyéÑ {A2M} YvS ÑZ vS, adSMvZ
}SÉcS~H (XsSñà cOXcS~H ÉSMj) AÑMÉMy wÚMjS cM} rS} wM} {A2M} YvS ÑZ AyéÑMc¥ |
|
Å©S{ÉÚ2}-}SuS}SAv}
AyéÑ, dYtÑ |
l
mSA~eb: ySaZSA~
{¢~ wA}ySM}} \tZvS}SZq {¢~ 1834-_ 78
mSA~eb P}SMo }SuS-{tvM{SÑv Aj\ nScÌ}ySAY
<ArïS cM} kÌ~v, PtS~, }SÉ
\àÉy Y}H cM}v¥ {¢~Mt} }SMÉ} <uSv KyAÅî© Ñ~ ÉØ-ÉõS¥
}SÉwÛAqñ{S} YMe} É3©S PsMc PeSmS {A2}
h§} ÉSAjMZ PrS~S ÑZ
{SAm} KrA} ÉMg} wÚrÌ~ AtMZ¥ }S{SZq-{ÑSzS}r-zSeyMr}
vSvS Yd©SMv} \w} AzA§ cM} KrA} ÑZ aZ wÚrÌ~`A~¥
}SÉ PÅÇ ÑMZ PeM~a w}yrñH 15 Atv sSMc aZ wÚrÌ~ <tÅñvH¥ }SMÉ} Arv Atv }SuS{tvM{SÑv AyéÑ {A2}
PsMc _Mv ySZM}} XôSZH }SÉ{M| yÉSMvS ÑZ¥
Arv Atv uM} hM~ wÚMjS, PzSe, {ò~S}Ar¥ YMe }SÉ \w~Mê Ay}Sm
P{~S yÉr yY
}SÉySAY <SòMq¥ _dv P{~S YcSM} PiSm ÑMZMi¥ |
|
}SuS-{tvM{SÑv
AyéÑ, mSA~eb |
l
AÉ{~S: ]vAyØÅ
ÅrS@H} PeSYS} AtMc {tvM{SÑv
A{® AÉ{~SwSYS X|M~ 34/2
}S{tÁ~S~ É}cS} AëMm ‘`£ yÙ2Syv’
nScÌ}ySAY _yØ
}SuSvSs a }SuS}SAv}
AyéÑ <ArïS cM}v¥ _dSvcS} wÚMjS-w$Ar
yÙ2SyvuSM{} {MrS, rSZ _Z nScÌ}ySAY}
vS{ `£ yÙ2Syv¥ cSArñc
{SMÉ} KycÌû hrÌtñÅH} wM}} Atv _dSvcS} }SMÉ} \àÉy Y}H
ÑZ¥ wÚMjS} ÉÛhvS ÑZ
YdeSi wÚMjS cM}¥ Arv AtMv} }SÉ \àÉMy} A&rHZ a rOrHZ AtMv AyéÑMc
}SdS~MyÅ a }SjMyÅ w}SMvS ÑZ¥ PÅÇ AtMv }SuSvSs-}SuS}SAv AyéÑ nScÌ}tS~SMv}
}SÉ{M| vS{SMvS ÑZ¥
ÉS}S }Sr uM} hM~ wÚMjS¥ YMe `£ yÙ2Syv nScÌ}ySAY}
}SMÉ |S®SwS~S-ÉÑ vSvS XvÚïSv
Ñr¥ |
|
}SuSvSs-}SuS}SAv
AyéÑ, AÉ{~SwSYS |
|Úe wA}yrñMv} ÑSaZS }SMÉa¥ YMe }SMÉ} PÅSzS|S®S ÉSjSMvS Ñr
P{SM{} kSYySAr-~ãv AtMZ¥
_dv PÉ ÉMy} jSZeS AvMZMi YuÚAvc
PjvSM}mM}} PhSd uS<uSMvS YM~S¥ _dv Y} tÊ}-tÊ}SMå}
y©SwS}H}S eÙÑôSA~} AjAvÉ AvMZ
P{~SMr YMÉv vS PyhSMcvS c}Mr¥ y}Ø YuÚAvc f} ÉSjSMvS} \wc}q Y} {AqÑSA} AjAvMÉZ
zM} aMn P{~S} PtScSv¥ ySØ~S} Xv©r{ <ShHv }SÉ|S®S} \àÉy Yj `ArÑ© ÑS}SM~a zåMt} YåA}crSZ
_dva AmMc YMi rS} AvMj} {MrS cM}¥ |
|