‘{|SñtS’ hSZ, yuñMv} PhSd ySYAr YÉMv

AvjS ÉØySttSrS ² c~cSrS

}Sd~ eS<uH} <Ar)Av _ yS} _ Ay yuñMv} e~SZ! _yØ c~cSrSMrZ!

yS{>M*} X2M} |sSM|Se© ‘{|SñtS’} tSAyMr É}y ÑM~v AÉAwYZMZ} ÉSuS}q ÉDStc¥ yY ÅA}c AÉAw_M{} cSMi ‘{|SñtS’ tSAy cM} yuñMv} èî ZAòr, YeS{H AyuSvÉzS AvySñhMv _ }SMj© rS<}S ySYAr YÉv hSv¥ YÉv yüv AvMZ ‘PdS~S {Mv’ _dv PsMcZ YM~ShvS cT c}S} tSAya PwÅ cM}Miv ArAv¥ <Éòr, cMZc Atv YMeZ }Sj© ÉxM} _MÉ _YZAÉAÉ-} ÉSuS}q ÉDStc }Sd~ ‘ÉISv’ P}Md PjSMm} csS yM~AiM~v¥ rS<} PÉZ ‘ÉISv’ÉÛhc {åMy©} èî ZAòr Ai~ _ }SMj© AyM}SuH PjSMm} yY ÅA}c rOq{ÛM~} AtMc¥ yuñMv} yåMy©} ZAòr yS{>M*} yY ÅA}c AÉAw_M{} AtMc¥ }SdM~} {åy© AvMZ rOq{Û~ _yØ cØMéMÉ} {Mu© mSvSMwSMYv _dva Xy©SÑr¥ yuñMv} csS} j~ cr tÊ} eYSZ, >*-}SjvHArMr _dv PcRrÊÑ~ rS AvMZZ¥

AÉAwYZMZ} cA{ñÉzSZ (yS< Atc PsMc) {bÌcÌ{S} {jÂ{tS}, _ Ay yuñv,
`TtSÉ tSÅ`£¥ PvrSAj ZMäSM}, }AyyS}¥—AvjS Ah®

PvrSAj ZMäS} PòAoZSM{ }AyyS} AÉAwYZMZ} cA{ñÉzSZ yuñv yM~v, “yS{>M*} t~`A~Mc y~Ai, ÉySZMcZ {|SñtS AtMr ÑMy¥ rSMt} tSAytSaZS AyMyhvS c}Mr ÑMy¥ PcSv YÉMv Pc ~YMy, _dv PsMc rS} jv© KrA} ÑMr ÑMy¥ Y} 6 {SÉ ySAc AvySñhMv}¥ É{Z dÚy {Û~©ySv¥ É{Z hM~ PeM~ rS Y} Px}SMvS |SMy vS! |S}S yY t~, rSMt}Z YMe ÑSr ySYSMr ÑMy¥ <MZSjv ÑM~ A&wSAêc Kync yS ÉcM~ A{M~ yMÉ PdS~SdÚA~ YM~ShvS c}Mr ÑMy¥” ybr, yuñMv} Y}a yåy©, “yS{>M*} {Mu© wA}yS} wA}cOvS AvM~ h~My vS! Anc cM} PtaZS Ñ~, tÁ’MmS} PyAÅ ySôS h~My vS, _mS c}S h~My vS! 12-13mS YÉv PtaZS Ñr, rS} PyAÅ Y} PtaZS ÑMy vS— _Z }c{ {MvSzSy uM} sScM~ ÑMy vS¥ PdS~S {Mv YM~ShvS c}Mr ÑMy¥” _cZ ÉMò AÉAw_M{} <Ar yuñMv} Px} d<AÅZSA}, >*Mc ‘v©S|© zSMy’ hS~SMr ÑMy¥ ‘_cr}xS’ AÉ$Så PvaZS h~My vS¥

ybr, >M*} vSM{ AÉAw_M{} ‘_cr}xS AÉ$SMå’} jv© ySM{Mt} P| yd {SÉÚ~ AtMr ÑMZMi, _Z {Û~©SZv AÉAwYZ PyÅ AciÌ Atv uM}Z cM} YÉMi¥ Ac1 Éy ÅA}Mc} ‘{|SñtS’} ÉMò ySYAr YÉMv} tSAyMc _ Atv P| zSMy jÂMY AtMZMiv AÉAwYZMZ} XÅHArw} PvrS, rS Xr©å ‘rSàw|ñwÛqñ’¥ YeS{H AyuSvÉzS PzSMm ‘wA}yrñMv} ÑSaZS’Z >M*} ~YSZ P| |Msî cAnv, rS P{MvZ {ZtSMv vS{Miv yS{ PvrS}S¥ yuñMv} _ AtMv} yåMy© ZAòr A{~Mi, AÉAw_{Mc ‘PcSqnSÉS’ XyôSZ PwMZ _ yS} PyAÅ YÉv tSAy c}Mr wSM} ÅA}Mc}S¥ |S ÉSuS}qr w|SMZr yS wÚ}MzSMm rHÉ YcS} PvZ¥

cA{ñÉzSZ AÉAwYZ PvrO§ _ Atv XyÅ© _cZ ÉMò AvMjMt} ‘zÌ~CSAå’ SHcSM}} csSa yS}yS} yM~Miv¥ yuñMv} csSZ, “YwvSMt} cSMi YAjñ jSvSAö, w}D}S yjSZ }SdÚv¥ _} PhMZa PyAÅ cAnv wA}AôAr YwvS}S ÉS{M~Miv¥ {Mv }SdMyv, {SvÚÇ ê{SÅH~¥ rS<Mt} cSMi AeMZ vJrS} ÉMò zÌ~ SHcS} c}M~ rS<}S YyS} YwvSMt} wSMÅ tS<YSMyv¥” _} wM}Z [Çà ~fÚ ÉÚM} yuñv AvMjZ ‘w}S{Åñ’ Ptv, “yuñv zÌ~ SHcS} c}M~v— _Z }c{ AÅM}SvS{ c}S} t}cS} PvZ! Y{}S _ csS YMea yM~Ai!” 1942-_} ‘zS}r iSMYS’ YM2S~v, PvrSAj yS eS<uHAj ÉDMcñ {åy©, AyAz7 É{MZ {Û~©SZv c}Mr AeMZ cA{\Avò}S cH zSMy zÌ~ cM}AiM~v _yØ wM} rS SHcS} cM} cH zSMy {SvÚMÇ} YôS Xjñv cM}Miv, rS-a T}q cA}MZ AtMZMiv <yHq PvrS¥

‘zÌ~ SHcSM}’} csS yM~v AÉAwYZMZ} Pc4HZ ÉDStc{¢~H} ÉtÉ© `TtSÉ tSÅ`£a¥ rS<} csSZ, “wAZ{yMò Xcz ÅAå} \üSMv ÉÚAyuS cM} AtMZMi yS{w1HMt} AciÌ AciÌ AyhÌ©Ar, tÁyñ~rS¥ vHAr wS~Mv y©sñrS PtdS AtMZMi, YtÅñ PsMc AyhÌ©Ar fMmMi! yS{w1H YM2S~Mv} y©sñrS} jv© wAZ{yMò Ayw|ñZ ÑMZMi, _ csS Anc¥ rMy cA{\Avò}S zÌ~ P{Mv PvZ, ÉØMÅSuv cM}¥” zÌ~ SHcS} cM} yS{w1HMt} <cSÅ© AyrMcñ |SaZS \Ahr, >M*} X2M} _Z rMx}Z <yåS `TtSÉySyÚ¥ PÉZ ÉÚM}Z ArAv _ Atv yM~Miv, “vyMyMÅ AyzÊAÇr ÑMZ c}MjSMY {SvÚMÇ} cSMi y~Mr ÑMy, Y{SMt} ÉMò sScÌv!” rOq{Û~ Pv®H {{rS yM2©SwSu©SZ P| zSMy ‘eqrSA0c }HArvHAr’Mc AyÉjñv AtMöv, rS} AyTM$a É}y AiM~v yuñv, `TtSÉySyÚ _yØ AÉAwYZMZ} }Sj© ÉDStc {bÌcÌ{S} {jÂ{tS}¥

fmvShMç, AÉAw_M{} }Sj© ÉDStc rsS yS{>* PhZS}{©Sv Ay{Sv yÉÚ _ AtvZ Px} YfSv jSAvMZMiv, zÌ~ SHcS} cM} {SvÚMÇ} {Mu© ‘AvAyY <hS}’ eMY PrS~S} jv©¥ rS<} XAzM|Se, rOq{Û~ PeSMZMy~«MÉ} cSZtSZ AÉAw_{ rsS yS{>* ÉDMcñ A{s©S <hS} cM} hM~Mi¥ rSMr |SMr {SvÚÇ AyCSå vS Ñv, rS} jv© >* c{ñHMt} jvÉØM|Se a <hSM} `T§ AtMr ÑMy¥

(y©{Û~© yÙA$, Pc4HZ É}cSM}} ‘jvAyM}SuH’ vHAr _yØ rOq{Û~-{SayStH ‘É0SÉ’-_} <ArySMt }AyyS} ÉcSM~ AhAYZSM{SY _yØ mSA~eb PsMc wScñ ÉScSñÉ w|ñå tÁ’Am wt|S®S cM} c~cSrS Pj~S yS{>*¥ AhAYZSM{SY PsMc wScñ ÉScSñÉ wt|S®SZ PvrO§ AtMZMiv Ay{SvySyÚ¥ wM} oÌ{Ú}j~SZ ÑSaYS Pj~S yS{>M*} É{SMyÅ Ai~ aZ AyÇZ`A~}Z <ArySMt¥ oÌ{Ú}j~SZ Ay{SvySyÚ yM~v, “Y{SMt} YyS} {SvÚMÇ} cSMi PwR@iMr ÑMy¥ {SvÚÇMc Éoy$ c}Mr ÑMy, zÌ~ cM} sScM~ rS SHcS} c}Mr ÑMy¥ _c Atv cSj c}M~Z cSj PÅÇ ÑMZ |SZ vS! jveMq} {Mu© ~SeSrS} AvAyY <hS} hSA~MZ P|Mr ÑMy¥” ‘AvAyY <hS}’-_} {Su©{ AÑÉSMy ÅS}MtSàÉMy} AyAz7 {¢wMc y©yÑS} c}S} w}S{Åña AtMZMiv >* PhZS}{©Sv¥ rS<} csSZ, “ÅS}MtSàÉMy} É{Z AyAz7 {¢Mw PwSòS} a iAy} <tÅñvH cM} jò~{Ñ~-ÉÑ PeSmS }SMj© P| Kv}Sj©, dÚv, uÇñq ÑMö rS <hS} c}Mr ÑMy¥”

 <SZ 10 yi} wM} c~cSrSZ AÉAwYZMZ} yY {SMw} cA{ñÉzS Ñ~¥ Ac1 yuñMv} yåOrS} {Mu©Z yd P~ScMc ZMäS} iSYMr PtdS AeMZMi _ Atv¥ Y} _ AtvZ c~cSrSZ >M*} wt|S®S} c{ñÉÛAhMr rS<Mt} \YS PeSwv cM}vAv yuñv¥ >M*} vSM{ ‘_cr}xS’ AÉ$SMå} <ArySt c}Mr AeMZ ArAv yM~v, “AÉAwYZMZ} Yj cA{ñÉzS Ai~¥ PÉ AtvZ Xv© c{ñÉÛAh} Ac t}cS} Ai~?”