PiSmMy~SZ _cS7yrñH wA}ySM} yY ÑMZAi¥ ÅAvyS} PsMcZ {Mv Ñr }AyyS}mSZ _cmÌ c{ wYMr ÑMy¥ rdv }AyySM}} _cmS Y~StS e3 Ai~¥ wSMÅ} ySAYMr {SØÉ }S7S} e3 PwM~ {Mv Ñr Yj }AyyS}¥ PÉZ Éy e3 _dv Y} wSZ vS¥ {SMZ} ÑSMr} }S7S} SStmSa Ai~ tSTq¥ AyMÅÇ cM} {SMZ} ÑSMr} cMåS¥ _ iSYS {SMZ} ÑSMr} {SØÉ }S7S¥ PÉmS vv-èSZAÉ Ñr¥ {SØÉ }S7S} jv© |S |S {Å~S ~SMe, rS} ÉyZ sScr¥ Ac1 _rmSZ c{ wA}{SMq sScr, Y} rS} SSt _rmSZ zS~ Ñr P|, yM~ PySkSMr wS}y vS¥ |r yY ÑMZAi rrZ P|v {SMZ} ÑSMr} }S7S} SSMt} tS{ PyAÅ cM} yÚkMr PwM}Ai¥ Anc P|{v }yH4vSMs} P~dS— |r yY ÑAö rS} YSSt Y}a PyAÅ cM} éÑq c}Mr wS}Ai¥ Y{S} AeA7a zS~ }S7S cM}v¥ Ac1 {SMZ} ÑSMr} }S7S} PÉZ SStmSZ Y~StS¥

1965-66 ÉS~ ÑMy¥ ÜÌM~} eA¢ PwA}MZ cM~Mj zArñ ÑMZAi¥ _Z É{MZ} }AyyS}`M~S YyS} _cmÌ wSMÑ Pe~¥ _Z É{Z PsMc vSmMc} _cmS e3 PwMr ~Se~S{¥ Anc P|{v PiSmMy~SZ {SØMÉ} e3 PwrS{¥

_ É{Z <SZ <Mr©c }AyyS}Z Ñr AsMZmSM}} {Ñ~S¥ ÉyMhMZ zS~ ~Ser P| }AyySM} PcSva cSj sScr vS¥ ÉM3My~S ÑM~Z vSh-eSMv} YÉ} jM{ \nr¥ Y{S} yY PySv èSAÉcS~ eSv c}Mrv, PiSm PySv cüc vShMrv Y} YA{ ry~S ySjSrS{¥ ÉySZ A{M~ P}aZSj c}rS{¥ vSóÍ {ÑS}SMj} cSMi ry~S AÅdrS{ yM~ YA{ PncSmS AtMZ P|rS{¥ Y{S} {S YyS} PÉrS} ySjSMrv¥ ÉM3My~S Y{SMt} zSZMySMv} eSvySjvS ÑMZ PeM~ {SMZ} PÉrSM}} ÉMò ry~S ySjSrS{¥ {S ySAYMrZ hhSñ c}Mrv¥ _c yS}Z cuÚ _cmS <cSÅ© XvÚïSMv ySAjMZAiM~v¥ _ Éy TÙAr ÉAr© zÌM~ |SaZS} vZ¥

}AyySM}} AsMZmSM} XMvc É{Z ÉcS~ PsMc É3©S w|ñå {Ñ~S h~r¥ Y} rdv PrS dSaZStSaZS} _cmS y©SwS} hM~Z YÉr¥ ÉySZ jSvr dSaZS PrS tÁ~SM~} ySAY PsMc YÉMy yS tÁ~S~tS} ySAY PsMc YÉMy¥ PyM}Sv} É{MZZ {SMc yM~ P|rS{, rÌA{ Yj }S7SmS cM} P}MdS¥ Pc\ _MÉ AvMZ |SMy¥ _Mr {S cdva XÉ1î ÑMrv vS yS {SMc cdva y~Mr cAvAv ‘ySyS, _r`M~S P~SMc} }S7S!’ y}Ø {SMZ} {Mv Ñr PiM~`M~S zS~ dSaZStSaZS c}M~ Y} _cmÌ zS~ A}ÑSÉSñ~ PtMy, Y}a zS~ cSj c}My¥ {SMZ} _cmS <µZ cSj c}r¥ rSa XMvc É{Z zMZ }S7S} csS y~rS{ vS¥ _{AvMrZ _cS7yrñH wA}ySM} Xr`M~S P~SMc} }S7S c}Mr ÑZ, rS} aw} AsMZmSM}} Xr jMv} }S7S c}S} csS y~Mr dS}Sw ~Ser¥ {SMc dÚy cÌAûr zSMyZ _MÉ y~rS{, {S, Yj _cmÌ }S7S c}Mr wS}My? {S rdv y~Mrv, ‘Ñ<©S, Ñ<©S Pcv ÉHy ÑMy vS?’ Y} Y{SMt} yY wA}yS} yM~ yY PocAh, cYSZ ÉyZ Ai~¥ AsMZmSM} AeMZ |dv y~rS{ Y{S} ySAY PsMc }S7S YÉMi, rdv <SZ AsMZmS} y3 ÑMZ |SaZS} PjSeSY¥ ÉyS} AjMz rrêMq j~ hM~ _MÉMi¥

<MxÅvS~ AsMZmSM} |dv P|Se At~S{ rdva }AyyS} cM} ÉySZ XMwêS cM} sScr tÁ~SM~} ySAY PsMc cH dSyS} YÉMi¥ At~HwtS} (}SZ) csS dÚy {Mv wMY |SMö¥ AciÌ Atv YMeZ hM~ PeM~v¥ ÑSÉwSrSM~ zArñ sScS} É{Z _c Atv Y{S} VHMc AvMZ AeMZAi¥ cH ÉÚ2} P{{A} }SgStS}, {SMv At~HwtS}¥ Y{S} VHMc PtMdZ y~M~v, ‘cH P}, cMy {ÚZn©S dSaZSAy?’ YÉM~ Y{}S {SMÉ} w} {SÉ, yiM}} w} yi} _cÉMò AsMZmS} c}rS{¥ cuÚ YA{ vS, ÉSyÚAt (ÉSAy®H hMùSwSu©SZ), PyqÚAt (ÉÚA<ZS PtyH) ÉySZ ySAY PsMc dSyS} AvMZ YÉMrv¥ rMy ÉSyÚAt} `q y~M~ PyqÚAt P}Me |SMyv Y} PyqÚAt} `q y~M~ ÉSyÚAt P}Me |SMyv¥ tÁ’jMvZ }S7S} y©SwSM} XÉSuS}q¥ PyqÚAt} ÑSMr} zSwS ZA~Å¥ cH tSTq rS} SSt! AyÑSZä t© cSMmñv-_} _r Éy eO YMi P|, yM~ PÅÇ c}S |SMy vS¥ }SgStS} csSa _Z {ÚÑÊMrñ yY {Mv wYMi¥

<Mr©cmS }AyyS} ySyS uÚAr-wSbSAy wM} {SMc AvMZ AsMZmS} vZ AÉMv{S PtdMr P|Mrv¥ eyñ cM} ySySMc y~Mr cvrS{, Yj òS} AsMZmSM} |SAö yS \§{ySyÚ} AÉMv{S PtdMr |SAö¥ XÉSuS}q ~Ser y©SwS}mS¥ rdv èSÉ _ZMm wAY¥ _cmS }AyyS} ySyS} ÉMò AsMZmSM} |SyZ |Sy yM~ rS~ rÌM~Ai~S{¥ ySyS PrS cMv dÚy ycSyAc c}Miv¥ Y} YA{a ySyS} uÚAr iSYAi vS¥ PÉ-Atv dÚy zS~ {Mv YMi {SAvcr~S P{v P}SMo tS<AYMZZ ySyS Y{SMc <h¢ {S} {S}M~v¥ }SUS} {Mu© tS<AYMZZ y~Miv, ‘yt{SÉ PiM~, Y{S} AsMZmSM} P|Mr PtA} ÑMZ |SMö¥ PÅS cT ÑMZ |SMy¥’ YA{ {S} PdMZa Pjt uM} yMÉ YAi AsMZmSM} |SyZ¥ {S} dÚy cî ÑAö~¥ ySySMc y~M~v, ‘AvMZ PeM~Z wS}Mr¥’ ySyS y~M~v, ‘vS, vS, ySôS PiM~ cH AsMZmSM} |SMy¥ yS<t} KrA} c}My vSAc?’ Y~AmM{mA~ yS<t} ÑMZAi Ac vS, jSAv vS¥

cM~Mj} wYSMÅSvS c{A=m c}S} w} ySyS} ZMö XvÚ|SZH hSmSñoñ X©ScS\*MmAÄMr zArñ ÑZ¥ PÉmS 1971-72 ÉS~ ÑMy¥ Ac1 aZ É{Z AsMZmSM}} PwScS _{v zSMy {SsSZ pÌMc PeAi~ P|, yÚMkZ Pe~S{ a-Éy wYSMÅSvS Y{S} &S}S ÑMy vS¥ _{vcH Px~a c}~S{¥ ySyS rdv y~M~v, AsMZmS}mSZ {v AtMZ c}¥ Yja Y{S} ySAY} ÉySZ AsMZmSM} Y{SMc zHÇq zSMy PÑO cM}¥ hSmSñoñ X©ScS\*MmAÄMr zArñ ÑaZS} w} <Ar }AyyS} cM} wYS} yZMZ} awM} AsMZmSM}} Aá9 P}Md ~ÚAcMZ Aá9 {ÚdU c}rS{¥ ySyS Anc _c Atv uM} Px~M~v¥ ySyS rdv wYS} yZmS AvMZ hM~ PeM~v¥ YA{ <4 c}MrZ y~M~v, ‘wYS} yZ PrS t}cS} PvZ¥ rÌA{ AsMZmSM}} yZmSZ wMYS¥’

_dv }AyyS} ÑM~Z {Mv ÑZ _cmS wÛqñ AyµS{ AvZ¥ ÉySZ A{M~ _cÉMò dSaZStSaZS c}Mr ZMö cM}¥ PÉ-AtMv} PÉZ _cS7yrñH wA}ySM} {SAmMr wSAm} YÉMv yMÉ dSaZS, {S-cSAc{S}S yMÉ PdMr AtMrv, PÉ Éy Atv ÉAr© Y} AxM} wSy vS¥ TÙArmÌcÌZ ÉG~¥

ÉSêSàcS}: ÉÚA{r hçyrHñ