YÉM~
cOAÇ \àwStv _yØ dSt©wMq©} {Û~©U}, _Z tÁZMZ} P| ÉDcñ, rSMr _cmS `T§wÛqñ \wStSv Ñ~ É}cSM}} ySjS} PsMc
hS~-e{ PcvS _yØ <MZSjMv ySjSM} iSYS¥ ÉSuS}q yÚA$ yM~, P| yi} \àwStv c{ ÑMy, PÉ yi}
É}cS} ySjS} PsMc c{ ÅÉ© AcvMy _yØ PyAÅ
ÅÉ© ySjSM} iSYMy, |SMr dSMt©} PjSeSv Anc
sSMc, tS{ dÚy vS ySMY¥ _dv PtdS |SMö, 1999-2000 PsMc
2000-01 ÉSM~ \àwStv <SZ 7 ÅrSØÅ cM{Ai~, Ac1 É}cSA} çMZ} wA}{Sq c{S} ytM~ PyMY AeMZAi~ 10 ÅrSØMÅ}a PyAÅ¥ {Û~©yÙA$} ÑS} |Ata c{ Ai~, Ac1 PyMYAi~ 0.2 PsMc 1.5 ÅrSØÅ¥ YyS} 2008-09 PsMc 2009-10 ÉSM~
dSt©(My©} \àwStv cM{Mi <SZ 7 ÅrSØÅ¥ {Û~©yÙA$} ÑS} tÁ’yiM} |sSçM{ 12.3 _yØ 15.3 ÅrSØÅ¥ Ac1 É}cS} tÁ’yiM}Z ySjS} PsMc _cZ
wA}{Sq dSt©ÅÉ© AcMv `tSM{ {jÂr cM}Mi¥ SSuHv zS}Mr} XsñNvArc ZArÑSMÉ _{v
\tSÑ}q zÊA} zÊA}¥ YcSM~} É{Z É}cS}
PyAÅ cM} dSt© {jÂr cM}¥
Pcv? É}cS} y~Mr wSM}, YcS~ ySYM~Z {Mv ÑZ Y}a YcS~ ÑMy, rSZ zAyÇ©Mr} csS PzMy
dSt© {jÂr c}S ÑZ¥ _{v PiM~MzS~SMvS yÚA$ Pc\ {SvMy vS¥ rSZ yÙѧ{ {jÂrtS} AÑMÉMy É}cS}McZ cSneYSZ tS<YSMr ÑMy¥
Pc\
y~Mr wSM}v, É}cSA} `tS{ PsMc PrS dSt©ÅÉ© ySjSM} iSYSa ÑMZMi¥ rS ÑM~ <4mS tS<YSZ, Éy A{A~MZ XyôSmS cH }c{? 2009 _A<~ PsMc 2010 {Shñ w|ñå dSt©ÅÉ© ÉØéÑ a Avì{Mq} AÑMÉy PtdM~ PtdS |SMy, ÉS{Aéc
zSMy ÅÉ©zS¢SM} PcSva wA}yrñv ÑZAv,
XsSñà ySjS}Mc ÉSÑS|© c}S} jv© ÅÉ© ySZM} iSYS ÑZAv¥ Y}, er _A<~ PsMc jÂ~SZ, ÅÉ© Y}a {jÂr ÑMZMi¥ 2009 _A<M~ _x AÉ YZMZ} zS¢SM} {jÂr Ai~ 4 PcSAm mv dSt©ÅÉ©, 2010 jÂ~SZMZ {jÂMr} wA}{Sq 5 PcSAm 84 ~ê mv¥ PcSv
|ÚAåMr, PySkS Åå¥
XMvc
XsñvHArAyt yM~ sSMcv, É}cSA} {jÂrtSA}} ÉÚM|Se wSv yY hSAÇ}S¥ É}cS} |dv ySjSM} yY wA}{SMq hS~-e{ iSMY, rdv yY y©yÉSZH}SZ rS cÌAêer cM}v¥ _ ySM}} ySMjMm} YMe <cSAÅr É}cSA} XsñNvArc É{HêSZ wA}íS} y~S ÑMZMi, c{ wA}{SMq PiSm PiSm zSMe ySjSM}
ÅÉ© iSYS} csS, |S PiSm y©yÉSZH}S AcvMr wS}Myv¥ cOAÇ \àwStv cM{ |SaZS} ÉMò ÉMò P| wA}{Sq dSt©ÅÉ©
ySjSM} iSYS} csS, É}cS} rS cdva iSMY Ac vS jSvS PvZ¥
É}cSA} dSt© ÉØéÑ _yØ {jÂr vHAr |S-Z PÑSc vS Pcv, rS} XåAvñAÑr XsñNvArc |ÚAåmS dSAvcmS _Z
}c{ ÑaZS \Ahr¥ _x AÉ YZMc h~Ar yi}
_yØ zAyÇ©Mr} ÅÉ© \àwStv ÉØçSå XAvZZrS} csS {SsSZ P}Md, AvAtñî wA}ÉØd©SMv} AzA§Mr KyaSAvc w$Ar XvÚÉ}q cM} _cmS ‘XwAm{S{’ yS
cS{© dSt©-{jÂMr} {S®S Aô} c}Mr ÑMy¥ dSt© ÉØéÑ a PjSeSv, tÁMmSZ ÑMy PÉZ cS{©
{jÂr XvÚÉSM}¥ ÑnSà dSMt©} fSmAr PtdS
AtM~ PÉ yi} PiSm PiSm YZrMv}
PjSeSv ySjSM} iSYMr ÑMy,
|SMr <ArM|SAerSAvzñ} XMvc êÌ( y©yÉSZH} ÑSr fÚM} PÉZ PjSeSv PdS~S ySjSM} PwR@iZ¥
_ <ÉMò {Mv }SdS <MZSjv, PjSeSMv mSv wYM~ yS dSt© \àwStv ÑnSà cM{ PeM~
eqyüv y©yôS} <ÉS} fAmMZ PÉ É{É©S} tHfñM{ZSAt É{SuSv c}S |SZ vS¥ tÁ’mScS AcM~SZ yS AyvS {ÛM~© hS~-e{ AtM~ AciÌ
{SvÚÇ \wcOr Ñv, Ac1 PÉ jv© ySYAr ÅÉ© ÉØéMÑ} xM~ PdS~SySjSM} dSMt©} PjSeSv
cM{ |SZ, rS} xM~ yd ÉSuS}q {SvÚÇ Ayw7 ÑMZ wMYv¥ |At \àwStv vS ySYSMvS |SZ, rS ÑM~ Pcy~ dSt© ÉØéÑ Y} {jÂr cM} cr Atv É{É©S ÉS{S~ PtaZS |SMy? YÉM~ É}cS} crmS {jÂr c}My, crmS ySjSM} iSYMy, PÉmS AvuSñ}q c}Mr }SjvHAr} PhMZ XsñvHAr} zÊA{cSMc XMvc PyAÅ `T§ PtaZS \Ahr¥ _c AtMc Y{}S yA~, |SMr eqyüv
y©yôS} ÉSÑSM|© PtMÅ} AywÚ~ÉØd©Sc eA}y {SvÚÇMc dSt© ÉØçSå XAvZZrS PsMc {ÚAå PtaZS |SZ, PÉ jv©Z dSt© ÉØéÑ a {jÂr c}S crñy©¥ Ac1 _Z csSmS _c yS}a y~S ÑZ vS P|, |r dSyS} Y{}S ySjS} PsMc ÉA}MZ {jÂr c}y, PdS~SySjSM} tS{ rr ySYMy, É}cS}Mc eqyüv y©yôS hS~Ú }SdS} rSAeMt rr PyAÅ zrñÌAc
AtMr ÑMy¥ _Z AyÅS~ fSmAr SSô©, AÅêS, cOAÇ-AyAvMZSe, Éy AciÌMc y©SÑr c}My¥ ÉØéÑ{Û~© _yØ ÉØéMÑ} wA}{Sq |r PyAÅ ÑMy, cOAÇwMq©}
yY y©yÉSZH}S rr ~SzySv ÑMyv¥ Xv© AtMc,
|S<}S eqyüv y©yôS} ySZM}, Pr{v yd tA}( tÁ’My~S PdMr wSMyv vS¥ Y} É}cSM}}
AyÅS~ fSmAr} tSZ yZMyv
c}tSrS}S¥ wSÅSwSAÅ ySMjm fSmAr} xM~ Y{SMt} AÅêS-y©yôS, SSô©-y©yôS} `q{Sv Y}a êAréU ÑMy¥ êAréU ÑMy É}cSM}} AyAz7 c~©Sq <cO¥
É}cS} er tÁ’Arv yiM} <hÌ} d}h ySAYMZMiv, PÉZ XvÚwSMr YZ ySMYAv¥ ÉS{Aéc zSMy, er tÁ’yiM}
AxÉcS~ PoAxAÉm yS }SjMcSÇ fSmAr} {S®S jSrHZ YMZ} 6.13 a 6.84 ÅrSØÅ¥ fSmAr} wA}{Sq PyAÅ ÑM~a Aywõvc vZ¥ 1987-88 PsMc 1990-91 w|ñå _Z fSmAr} XvÚwSr Ai~ <SZ 8 ÅrSØÅ, PÉZ É{Z dSt©wMq©} {Û~©yÙA$} ÑS} 5 ÅrSØÅ PsMc PyAY 15 ÅrSØÅ ÑMZAi~¥ Ac1 `ArÑSAÉc zSMy _Z fSmAr Y} {Û~©yÙA$} wS}èA}c ÉDcñ Pr{v <eS\ vZ¥ Ac1 2005-06 PsMc 2009-10, _Z É{MZ} {Mu© }SjMcSÇ fSmAr} ÉMò {Û~©yÙA$} ÉDcñ XwA}ÉH{¥ XsSñà _dv Y{}S P|
{Û~©yÙA$ PtdAi, rSMr É}cSM}} ySYAr d}Mh} <zSy PyÅ <cm¥ cS}qmS _cmÌ rA~MZ PtdS |Sc¥
É}cS} d}h c}M~ AciÌ P~SMc} ÑSMr PÉ
mScS PwR@iZ, ÉyS} ÑSMr vZ¥ éS{Hq c{ñÉØôSv P|SjvSZ eA}y {SvÚÇ cSj wSMöv, rS<Mt} YZ ÑMö, rS<}S d}h c}Mr wS}Miv¥
_<}S dSt©wMq©} awM}Z PyAÅ cM} d}h c}Miv¥ É}cSA}
c{ñHMt} PyrvyÙA$ ÑMZMi, rS<}S PyAÅ d}h c}Miv¥ Y{S} ^q
{cÌy ÑM~ YA{ PyAÅ d}h c}Ai¥ c} iSY PtaZS ÑM~ |S<}S iSY PwM~v rS<}S PyAÅ d}h c}Miv¥ _Z
AyAz7 u}Mv} y©ZyÙA$} <zSMy dSMt©} hSAÑtS ySYMi, ySYMi _{v _cmS É{MZ |dv dSMt©} \àwStv Pr{v ySYMi vS¥ Xsh _Z É{MZZ É}cS} dSt©ÅMÉ©} {jÂr ySAYMZ hM~Mi¥ É}cS} _mS c}Mi jveMq} vSM{,
rSMr AyM}SuH}S AciÌ y~Mr wSM}v vS¥ Ac1 ySjSM} PyAÅ hS~-e{ iSYM~Z ÉyS}
AyMÅÇ YwA§¥ YÉM~ ÉySZ yY cOÇc a
y©yÉSZHMt} csS zSMyv¥
É}cS}Mc yÚkMr ÑMy, YZyÙA$} ÉÚM|Se PsMc |At _cmS Ay}Sm jvMeSïH ySt wMY, rS ÑM~ É{SMj} _cAm PiSm XØMÅ} YZ Xr©Auc ySYSMvS \Ahr vZ¥ _mS Pcy~ XÉSM{©} |ÚAåMrZ y~Ai vS,
_} _cmS ySUy Atca YMi¥ _cmS tÈîSå PtaZS |Sc¥ u}S |Sc YwvS} P}SjeS} ySY~¥ YwvS} YZ ySYM~ P| YwAv PyAÅ hS~-e{ dSMyv, rS vZ, Ac1 YwAv ÑZMrS _c jv cSMj} P~Sc }SdM~v, AcØyS YwvS} cSMj} P~SMc} {SZMv ySAYMZ AtM~v¥ _ yS}, PÉZ cSMj} P~Sc ySjSM}
hS~-e{ yS Xv©Sv© dSyS} PyAÅ wA}{SMq AcvMyv, _mSZ SSzSAyc¥ rS} xM~ dSySMÑ} tS{ ySYMy¥ Xv© yd eA}y {SvÚÇ, |S<Mt} YZ ySMYAv, rS<Mt} d}h ySYMy¥ _mS _cmS PiSù \tSÑ}q, Ac1 _Z PsMcZ PySkS |SZ P|, dSMt©} \àwStv _yØ PjSeSv |Msî vS ySYM~ AciÌ P~SMc} YZ XMvcdSAv ySAYMZ PtaZS Anc vZ, rSMr yd eA}My} ÉØcm rHÉr} ÑZ¥
Éy A{A~MZ dSt©wMq©} {Û~©yÙA$} É{É©SAm} É{SuSv c}Mr ÑM~
P{SmS{ÚAm Arv u}Mv} vHAr YyÅ©c¥
_c, YwàcS~Hv wtMêw¥ xÌo cMwSñM}Åv Xy ZAäZS _yØ cOAÇ {0Mc} vHAr} Y{Û~ wA}yrñv <MZSjv¥ ÉØeÙÑHr dSMt©} wA}{Sq c{SMr ÑMy,
PdS~SySjSM} PiSm PiSm YZrMv
dSt©ÅÉ© iSYMr ÑMy¥ Ac1 cS<AY cS<AY XcS}Mq {jÂr cM} }SdS h~My vS¥
tÁZ, {u©cS~Hv y©yôS¥ É}cSA} d}h c{SMr ÑMy, |SMr fSmAr
cM{¥ ySjSM} mScScAY} PjSeSv
c{SMr ÑMy, c{SMr ÑMy ^Mq} YAuc©¥ sS~SAv} aw}
c} cA{MZ sS~SAv} tS{ c{SMr ÑMy¥
Arv, tHfñcS~Hv y©yôS¥ yY yY PÉh <cMO vtH yS yY j~SuS}`A~Mc y©yÑS} cM} <zÊr AyAvMZSMe} ÉSÑSM|© PÉMh} y©yôS \7r c}Mr vS wS}M~ cOAÇ} \àwStv tHfñM{ZSAt AzA§Mr ySYSMvS |SMy vS¥ PÉMh} vSM{ YMÉñAvc
\àwStv y3 ÑaZS <MZSjv¥
P~dc
XsñvHArAyt, c~cSrSZ
PÉ*S}
x} òSAoj
Zv PÉSÅS~ ÉSMZMÄÉ-_}
XAucrSñ¥ {rS{r y©Aåer |