c©SvÉSM}} AyAv{MZ ‘dSt© Av}Sw§S’

<MZSjv Ai~ vS YMtR¥ }SÉSZAvc-Avzñ} ÉyÚj Ay=My} ytM~
Kjy hSMÇa <MZSjvHZ dSt© \àwStv c} S ÉHy ¥ A~dMiv
y2vS AÅy

1984 ÉSM~ Y{S} <s{ {Mv ÑMZAi~, zS}Mr P| zSMy dSt©ÅÉ© \àwSAtr ÑZ, rS} {Mu© _cmS {U e¢MeS~ YMi¥ rdv wbSMy <y~ \éw1S h~Mi, XwSM}Åv BÌ òS} ÑMZ Pe~¥ Xv© AtMc PzSwSM~} tÁfñmvS¥ Éy A{A~MZ _McySM} cOAÇMc |ÚM$} {MrS PtdSAö~¥ (XyÅ©, {Mv }SdS zS~, AyÇSå }SÉSZAvMc} aw} YwSt{Uc Avzñ}ÅH~ ÉyÚj Ay=My} jvc AÑMÉMyZ 1970 ÉSM~ v}{©Sv PyS~ñe PvSMy~ ÅSAå wÚ}ÜS} PwMZAiM~v¥) _Z É{MZZ YA{ ÉyÚj Ay=y AvMZ wYSMÅSvS Y}H cA}¥ PÉZ wYSMÅSvS}Z x~ Y{S} yZ ‘t© zSMZSM~Ä Xy t© Aév P}MzSA~\Åv’¥

ÉyÚj Ay=yMc Y{SMt} cSMi AyAç c}S ÑMZAi~ _cmS {©SAjMc} P{SYMc— P| {©SAjc ÑnSà cM} cOAÇ} \àwStvÅH~rS ySAYMZ AtMr wSM}¥ ÉyÚj Ay=y Ac1 YÉM~ dSMt©} \àwStv ySYSMr wSM}Av, cS}q dSt© {SMv cuÚ hS~ Y} e{ vZ, dSt© {SMv dSt©ÅÉ©, oS~, Kr~yHj, ÉyAja¥ AyÇSå }SÉSZAvMc} aw} Avzñ} cM} hS~ Y} eM{} x~v ySYSMvS} jv© ÉyÚj Ay=y Y{SMt} PtMÅ} cOAÇ} KyAh® vî cM} At~¥ Éy A{A~MZ, <Ar _c} jA{Mr wÚAî} wA}{Sq c{~, AyÇSå }SÉSZAvMc} wA}{Sq ySY~¥ ‘ÉyÚj Ay=My} ÉSx~©’ YÉM~ _cmS ydhAhñr A{Ms© csS¥ ÉSxM~©} PÉZ A{Ms©mS tÁMmS AzA§} aw} tS<AYMZ YMi¥ _c, ÉyÚj Ay=My} xM~ P| cOAÇj \àwStMv} êAr ÑMZMi, PÉZ csSmS É|Mt PhMw |SaZS ÑMZMi¥ tÁZ, ÉS}S PtMÅ} }SÉSZAvc-~SAtr dSySM}} PjSeSvtS} ÑMr AeMZ wbSyMc AywÚ~ tÊÇMq} AÅcS} ÑMr ÑMZMi¥

{ÙrÌ© PoMc YAv AvMj} fM}¥ wbSMy} X{ÙrÉ} Pj~SZ uSvhSMÇ} ÉÛhvS¥ jÂv 2010

Yj wbSy zS}Mr} ‘}SÉSZAvc tÊÇMq} }SjuSvH’¥ uSv Y} e{ iSYS Xv© PcSva xÉ~ hSÇ vS c}S ÑM~ cHMm} <StÁzSñy ySYMr ySu©¥ wbSMya rSZ ÑMZMi¥ _yØ, PÉZ cHm {S}Mr cHmvSÅMc} y©yÑS}a çM{ PyMYMi, ~SeS{iSYS ÑMZMi¥ P| cOAÇy©yôS ySbr0er zSMy ÉÚôSZH, PÉdSMv cHm cdva _r yY É{É©S ÑMZ tS<YSZ vS¥ Ac1, wbSMy} {MrS cOAÇy©yôSZ, P|dSMv KyAh®ÑHvrS} xM~ cOAÇ ç{Å X-ôSZH ÑMZ \MnMi, PÉdSMv xÉM~} PwScS _cmS yY É{É©S¥ _yØ, cHmvSÅMc} _Z y©yÑSM}} XAvyS|ñ \w{S ÑMZ aMn |Ú$¥ ‘Mwò {©SMvjM{*’ AyÇZc _cAm yZMZ} zÊA{cSa PÉZ |ÚM$} csSZ y~Mi— ‘AvMjMc yS<AhMZ }SdS} jv© xÉM~} PwScS} AyTM$ |Ú$ {SvÚÇMc hSA~MZ P|MrZ ÑMy¥’

Ac1, jHyNyAh®Mc ‘Åc’ AÑMÉMy PtdS, _yØ PÉZ ‘Åc’-Pc )ØÉ c}S} jv© Ay)ØÉH }SÉSZAvc ‘XV’ <MZSe c}S {S}Sßc zÌ~¥ tÁMmS cS}Mq¥ _c, _Z zSMy cHm AvZ0q ÉHy vZ¥ tÁZ, cHMm} AyTM$ y©y_r }SÉSZAvc PÅÇ w|ñå {SvÚMÇ}Z êAr cM}, cS}q {SvÚÇ dSt©ÅOnM~} XØÅ¥

~SMz} AyÇ, P~SMz} AyÇ  

|ÚM$} ÑSArZS} AÑMÉMy y©y_r cHmvSÅc xÉM~} PwScSMc AvZ0q c}Mr y©sñ ÑMZMi¥ y}Ø, _Z cHmvSÅMc} xM~ KrA} ÑMZMi vrÌv u}Mv} PwScS, wÚ}MvS PwScS`A~} {Mu©a ç{Å <ArM}Su ê{rS KrA} ÑMZMi¥ rS} xM~, Y}a PyAÅ cHmvSÅc y©yÑSM}} <MZSjv ÑMZMi¥ ySbrM0} {Mu©Z xÉM~} PwScS _yØ rS} fSrMc} P| SSzSAyc zS}ÉS{© Ai~, cHmvSÅMc} |Msö y©yÑSM} rS Ayvî ÑMZMi¥ xM~, cHmvSÅcZ j8 AtMZMi Y}a cHMm}¥

cOAÇ} KyAhM® } ÉyñvSÅ c}S} {Su©M{ ÉyÚj Ay=y <ScOArc zSMy cHm AvZ0Mq} ws y3 cM}Mi¥ ÉyÚj Ay=My} ‘{©SAjc yHj’ YÉM~ vrÌv vrÌv cHm _yØ P}SMe} jM8} ws <ÅU cM}Mi¥ ç{Ser vrÌv u}Mv} xÉM~} yHj ywv c}S ÑMZMi¥ _ AtMc, vrÌv cHm KrA} ÑMZMi, _yØ rS} PsMc yS<hS} jv© KrA} c}Mr ÑMZMi Y}a vrÌv u}Mv} xÉM~} yHj¥ ÉHyr ÉyÚj Ay=My} _c{S® {©SAjc Ñ~ _Z zSMy vrÌv vrÌv cHm KrA} c}S _yØ rSMc {S}S} jv© ç{Ser cHmvSÅMc} y©yÑS} ySAYMZ |SaZS¥ Ac1, ‘dSMt©} AvZZrS’ KrA} c}S} vSM{ _Z P| vrÌv vrÌv cHm _yØ rSMc {S}S} jv© ç{yuñ{Sv cHmvSÅMc} y©yÑSM}} PySkS cOAÇ} aw} hSAwMZ PtaZS Ñ~, ÉyÚj Ay=My} ~SMz} AÑMÉy cÇS} É{Z _`M~S} ‘{Û~©’ AÑMÉMy} ySZM}Z PsMc AeMZMi¥

ÉyÚj Ay=My} {Su©M{ xÉM~} PwScSMc AvZ0q c}S |SZAv¥ rSZ, cHmvSÅc AÅO _dv A&rHZ ÉyÚj Ay=y Y{tSAv cM}Mi¥ _Z A&rHZ Ay=My} {Û~ ÑSArZS} Ñ~ Kjy<|ÚAåjSr yS PjMvAmc©SA~ ZAbAvZS}o yHj¥ wbSMy AyAm rÌM~S} hSÇ Y}H ÑMZMi¥ Kjy<|ÚAåjSr xÉM~} {Mu© _{v _cAm Ajv sSMc, |S} xM~ xÉM~} {Mu©Z AyÇSå }SÉSZAvc KrA} ÑZ¥ _} <Mr©cmS eSi YÉM~ _c _cmS cHmvSÅc cS}dSvS, |S} <ArmS PcSMÇ <Ar {ÚÑÊMrñ cHmvSÅc }SÉSZAvc KrA} ÑMö¥ Ac1, Kjy<|ÚAåa xÉM~} PwScS} tSwm c{SMr y©sñ ÑMZMi¥ AyAm rÌM~S} {Mu© y~aZS{ñ vS{c _c PwScSMc <ArM}Su c}S} Ajv Ai~¥ Ac1, PwScSAm AvMj} <ArM}Su ê{rS ySAYMZ AvMZMi¥ xM~, AyAm rÌM~S rS} ÑSr PsMc AvMjMc yS<hSMr wSM}Av¥ _} wSÅSwSAÅ KrA} ÑMZMi yd vrÌv u}Mv} cHm¥ rS} x~? cHmvSÅMc} y©yÑS} PyMYMi¥ YMe} rÌ~vSZ PrM}S `q¥ cOÇcMt} É{É©Sa A&`q ÑMZMi— XMvc tS{ AtMZ yHj AcvMr ÑMö, Y} PÉZ yHMj} xÉ~Mc PwScS} ÑSr PsMc yS<hSMr Y}a tS{ AtMZ cHmvSÅc AcvMr ÑMö¥ xM~, cOÇcMt} ^Mq} PySkS Y}a PyMYMi¥ rS} xM~ YßÑr©S} fmvSa PyMYMi¥ 1997 ÉS~ PsMc zS}Mr tÁ’~ê cOÇc YßÑr©S cM}Miv¥

2860Am YßÑr©S} eO  

wbSMy} v’Am cOÇc ÉØenv2006 ÉSM~} 8 PÉM9G} _c jvcvSAv} YMZSjv cM}¥ AyÇZ: cOÇcMt} YßÑr©S¥ `TMtSZS}S ÑSAj }rv-_} AtaZSv Ñ~ zM} AeMZAi~ YßfSrH cOÇcMt} VH-wA}ySM}} ÑSÑScSM}¥ PÉZ ÉzSZ YA{ \wAôr Ai~S{¥ cOÇc ÉØenv`A~ P{Sm 2860Am YßÑr©S ÉGM3 dy} ÉØéÑ cM}Ai~¥ PÉZ YßfSrH cOÇcMt} wA}ySM}} P~ScMt} AvMZ _MÉAi~, |SMr rS<}S AvMj}SZ y~Mr wSM}v, PcSv XyôS} {Mu© AtMZ PeM~ {SvÚÇ PÅÇ w|ñå YßÑr©S cM}¥ PÉZ YßfSrH cOÇcMt} cMZc jMv} csS yA~¥

AxM}SjwÚ} Pj~S} jS~S~SySt BMc} hc ÉSMYSc éSM{} ÉÚdyH} AÉØÑ¥ 2003 ÉSM~} 26 XMfSy}, 42 yi} yZMÉ, vtHMr kS<w AtMZ YßÑr©S cM}v¥ cS}q, AvMj} ÉSr _c} jA{ AyAç cM} AtMZa 19 ~ê mScS} ^q PÅSu c}Mr wSM}vAv¥ rS<} AyuyS VH _yØ tÁZ ÉåSv yrñ{Sv¥

}r~S sScñ-_} 21 yi} yZÉH Ñ}Aj2} AÉØÑ cHmvSÅc PdMZ YßÑr©S cM}v, cS}q rS<} ÉSr _c} jA{ yS<uS wMYAi~ {ÑSjMv} cSMi¥ PÉZ éSM{}Z Ajr AÉØÑ, ÇSm yi} yZMÉ eSMZ Y`v AtMZ YßfSrH Ñv¥ PÑSeS-} 28 yi} yZÉH Ñ}Mty AÉØÑ rS<} Ym _c} jA{ AyAç cM}a ÉSr ~ê mScS} PtvS PÅSu c}Mr wSM}vAv¥ ArAv cHmvSÅc PdMZ YßfSrH Ñv¥

rSA~cS Y}a ySAYMZ P|Mr wSA}¥ 26 yi} yZÉH XyrS} AÉØÑ, 48 yi} yZÉH jerS} AÉØÑ, 28 yiM}} }fÚyH} AÉØÑ— ÉySZ PÉZ YßfSrH cOÇMc} rSA~cSZ AiM~v¥ P{Sm 2860 jv cOÇMc} eOZ _c— rS<}S cMwSñM}m ÉØôS`A~} P~SMz} sS~SAvMr hSA~r Ay®SZMv} AÅcS}¥ _Z YßfSrH cOÇcMt} wA}ySM}} {SvÚÇ}S _c _c cM} AvMjMt} csS y~M~v¥ rS<Mt} vS{ Y~StS, PhÑS}S Y~StS— Ac1 cSAÑAv _c¥ rS<}S ÉySZ _{v _cmS fmvS} AÅcS}, |SMc _AYMZ |SaZS P|r— |At ydjSArc ÉØôS} P~Sz cOÇcMt} jA{ AyAÇMZ vS Atr¥

^Mq} PySkS ÉÑ© cM}a |S<}S YßfSrH ÑvAv, Yj rS<}S c©SvÉSM}} AÅcS}¥ wbSy PsMc _dv AvZA{r _cmS P¢v iSMY¥ rS} vS{, ‘c©SvÉS} P¢v’¥ wbSMy} AyAz7 éS{ PsMc c©SvÉSM} YçSå {SvÚÇ}S AycSAv}-_ _cAm tSry© ÑSÉwSrSM~ AhAcàÉS c}SMr |Sv¥ _Z AyÇSå Py<Mh sScS wbSyMc ÉyÚj Ay=My} PtaZS \wÑS}¥ _yØ, _Z AyÇ cuÚ wbSyMc )U cM}Av¥ 1984 ÉSM~} AoMÉGM}} }SMr PzSwSM~ P| e©SÉ tÁfñmvSZ {S}S PeM~v ÑSjS} ÑSjS} {SvÚÇ, PÉZ Z\AvZv cSySñZo cHmvSÅc KrA} c}r¥ cHmvSÅc YÉM~ {SvÚÇ {S}S} jv©Z KrA}— PÉ wbSMyZ PÑSc yS PzSwSM~¥

zS}rMc dSMt© SZH} cM} PrS~S} jv© Ac _Z {ÙrÌ© XAvyS|ñ Ai~? }SÉSZAvc tÊÇMq} }SjuSvH vS ÑMZ Ac wbSy PtMÅ} dSt©zS¢S} ÑMr wS}r vS? PzSwSM~} {SvÚÇMt} Ac {S} S P|MrZ Ñr? vS¥ ÉyÚj Ay=My} ÉMò P| AÑØRrS XòSAò zSMy jAYMZ YMi, rSMc ySt AtMZa ÉyÚj Ay=y ÉHy¥ <s{ ÉyÚj Ay=ya ‘XAÑØÉ’ wMs ÑMr wS}r, A&rHZAma¥ Ac1, rS} jv© AycO wMs ÑS<mMr Ñr¥ PÉZ AycOAm Ñ~ jHyNyAh® XêÌ£ cM} Kjy cOAÇ} ws¥ KyAh®ÑHv, }SÉSZAvc-Avzñ} cOAÇ} rÌ~vSZ KjycOAÇMr \àwStvÅH~rS PyAÅ, xÉM~} dSt©`qa PyAÅ¥

dSt© Av}Sw§S} vSM{ _Z AyÇSå hSÇ Y} hS~SMr PtaZS |SZ vS¥ XMvc ÑMZMi¥ _Z AyÇ Y{SMt} PiM~M{MZMt} XwÚAî} AtMc PnM~ AtMZMi, cOÇcMt} aw} ^Mq} AywÚ~ PySkS hSAwMZMi, Y} _dv wbSMy c©SvÉS}Mc {ÑS{SA} cM} rÌM~Mi¥ _Z AyÇMc _ yS} <r©Sd©Sv c}MrZ ÑMy¥ XvSÑS} Y} AyÇ, tÁMmS PsMcZ _c ÉMò {ÚAå wSaZS ÉHy¥

 P~dc AyAÅî wA}MyÅAyt