|
Xw}SMu} ÉØaS AvLwq yS Xw}Su AhA\rc}Mq} w$Ar, eS}t yS ÉØÜS}Mc4 Av{SñMq} aSvrSAxc AyhS}, ÅSAUAyuSMv} <AçZS, PtÅj É{SMj <ArAçZS} u}v-uS}q Zr©SAt}
\w}¥ rMy P| AyÇZAm XMwêScOr zSMy c{ hAhñr, rS Ñ~
\wAvMyMÅ} PzRMeSA~crS} {Mu©Z ÉSMÑy ÅSÉcMt} Pcy~ zS}ryÇñHZMt}Z vZ, ‘SjSAr’} Xw}Su<yqrSMca cH \wSMZ AhA\r c}Mr ÑMZMi _yØ ‘ÅSÉv wSsñc©’
yjSZ P}MdZ cH zSMy rSMc AvZ0q c}S} <MhîS hS~SMr ÑMZMi¥ ÅA{ñïS Pt’} bwAvMyAÅc
zS}Mr c~cSrS _yØ yMG}, XsSñà tÁZ
Pc4HZ ÅÑM}}, <SAåc Z\M}SwHZMt} AvMZ eMyÇqS} xM~ cuÚ _Z XzSyZ wÛqñ
Ñ~ vS, wAZA{ ÅSÉcMt} rsScAsr jSArer PµïM§} zSy{ÛArñ
Av{SñMq} <AçZS} PwiMv P| XAvZZrS, P| A&uSéUrS, P| PeSwvHZrS cSj cM}Ai~,
rS-a XMvc èî Ñ~¥
bwAvMyAÅc Y{M~
zS}Mr yÉySÉcS}H Z\M}SwHZ PeSïH Pcy~{S® <ÅSÉc, =S*S}, y©yÉSZH yS PÉvSySAÑvH}
\ôwtô c{ñhS}HMt} AvMZ eAnr Ai~ vS; ÉSJSj© AyUSM}} ÉS]{ÚÑÊrñ PsMcZ _Mt}
{Mu© _MÉ jÂMmAi~ XÉØd© vSAyc, ÉSuS}q
KÉv©, Xtê µA{c _yØ _ct~ eÙÑÑHv, ÉG~ÑHv zSe©SM~ÇH {SvÚÇ—
|SMt} ÉMò ‘Xy}’ ‘XAÅAêr’, ‘XÉz©’ PtÅj {SvÚMÇ} eSMZ} }Ø iSYS AyMÅÇ PcSva
wSsñc© Ai~ vS¥ ÅSÉc PµAq} yeñHc}Mq _}S Pc\ yS Ai~ zyfÚM}, Pc\ yS
AzAdA}, Pc\ ÑZMrS XvSs YyS} Pc\ yS eAqcS— _c csSZ ÉcM~Z <SåySÉH, \7r jSAr} <ArzÊ ÅSÉcMµAq
PsMc wÙsc¥ _}S Ai~ ‘B©Sc mS\v’-_} XAuySÉH, c<AYdSvS} <Sr©AÑc XArAs,
PtÑwÉSA}qH, yd ‘tÁí{ñ’-_} \Mt©SåS
_yØ ÉMySñwA} ÅSÉccÌM~} ~õS¥ “~S~}SjSMt} ySAY— _ct~ PeS}S
{SrS~ ÑMZ _MÉ hS}-wS<h jv t}aZSvMc y<}ÅSZ ±yMt
AeMZMh, }SjS}S zMZ ÑSÉSv PÑS<MÉMv}
{r _cmS wÚM}SMvS wSrMcS} Pzr} ~ÚAcMZ <Sq }êS c}Mhv”— dMrS{ yAqñr
‘PeS}S {SrS~’-Pt} _Z Ah®cO ySØ~S ÉSAÑMr©}
wSnMc} XwA}Ahr vZ¥ P®rSò ÅSÉc PµAq}
{ÚÅAc~ Ai~ tÁ’}c{— _c AtMc P|{v _Mt} ‘wSsñc©’Mc YYS~ c}S} \wSZ Ai~ vS, Xv©
AtMc Pr{vZ tSZ Ai~ _Mt} PsMc rsScAsr ‘MvAmz’Mt} wÙsc
c}S}¥
XîStÅ ÅrMc} AÅO Ay=My} w} PsMc ZØ~©SMä ç{Å ÅSÉvrM0} _c vrÌv {rStÅñ
eMY \nMr sSMc¥ |S}S Xw}SuH yM~ AhA\r ÑZ, rSMt} ÉS{SAjc
XAU§Mc P{ScSAy~S c}yS} jv© KrA} ÑZ vrÌv AvZ{SvÚyArñrS}
vHAr _yØ ÉØÜS}{Û~c <ArïSv— ÉØÜS}eÙÑ, XvSs Yµ{,
wSe~SeS}t Zr©SAt¥ _cZ É{Z PsMc ZØ~©SMä} aw} tSZ yrSñZ AyÅS~ \wAvMyÅ
ÅSÉMv}a¥ Ac1 \wAvMyMÅ} ÉS{SAjc ySUyrS Ai~ XMvc
jAm~, XMvc KyAh®wÛqñ¥ {SrOzÊA{Mr KrA} _Z ÅSÉvr0Mc É}SÉA} AvMZ _MÉ \wAvMyMÅ}
{SAmMr cS|ñc} cM} PrS~S ÉHyw} Ai~ vS¥ P| ÅSÉvw$Ar ZØ~©SMä Ai~ PµAq
AyzSjMv} ÑSArZS} rSMc \wAvMyMÅ} P<AêMr eMY PrS~S} t}cS}
Ai~ jSAr AyzSjMv} ÑSArZS} AÑMÉMy¥ ‘MvAmz’Mt} jv© P|
Éy <ArïSv KrA} ÑMZAi~
AvZ{SvÚyArñrS, ÅSAUAyuSv _yØ P®rSò ÅSÉcMµAq}
jSArer Pµï§ <ArïS} jv©, PÉ Éy
<ArïSvMcZ y©yÑS}
c}S ÑZ _Z <SAåc Z\M}SwHZMt} ‘XÉS{SAjc’
cS|ñc~SwMc YYS~ c}S} jv©¥ Xw}SMu} <Ar jSAr AyMÅMÇ
bwAvMyAÅc ÅSÉcMt} _Z A&Ayu {MvSzAò èî u}S wMY rSMt} <qHr YZvSyA~Mr¥ <s{ AtMc PhîS hM~ Z\M}SwHZ Xw}SuHMt} ôSvSåM}}— XsSñà
w|SñZçM{ PtMÅ wSAnMZ PtaZS}¥ Ac1 _ }c{ <cO ÉyñMrS zSMy
ySUySAZr c}S ÉHy Ai~ vS¥ Xr_y,
YZv c}Mr ÑZ rSMt} ÉSJSMj©} \wM|SeH
cM} PrS~S}¥ P|{v, 1869-_} ‘Z\M}SAwZSv PzMéAÄ X©Sf’ XvÚ|SZH <ArAm Y|A~c É}cSM}} \w}
AvMtñÅ jSA} ÑZ Z\M}SwHZ ‘zyfÚM}’Mt} jv© c{ñÅS~S
ôSwMv} _yØ rSMt} c{ñÉØôSMv} jv© É{U É}cSA} ÉSÑS|©
tSMv}¥ Xv© AtMc, cSyÚ~ _yØ yS~ÚAhUSv PsMc Yer É{U yAqc}S AhA\r ÑZ ‘_ÅHZ zyfÚM}’ AÑMÉMy
_yØ 1864-} <qHr _cAm YZv crOñwêMc
wÛqñ ê{rS PtZ PcSva Xw}SMu} XAzM|Se vS sScM~a
rSMt} yAÑíOr c}S}¥ y~S} XMwêS }SMd vS P|, jSArer
AyMzMt} uS}qS |Msî <cm zSMyZ cS|ñc}H
Ai~ zS}Mr ‘<SAåc Z\M}SwHZ’Mt} É{É©S <ÅSÉAvc zSMy
P{ScSAy~S c}S} AwiMv¥ _Z AyMzMt} rSAxc y©Sd©Sa AvA{ñr
ÑZ¥ zS}rHZ}S P|dSMv ‘SzSyÉÚ~z
Xw}SuH’, Z\M}SwHZMt} Xw}Su<yqrS <ArcÓ~ YyÑSaZS _yØ XÉà ÉØÉMeñ} cS}Mq¥
Y} _Z AvPyeñHZ Z\M}SwHZ}Sa rSMt} År tÁtñÅS}
{Mu©a cdvaZ AvMjMt} ‘MvAmz’Mt} É{MµAq} {Mv c}r vS; rS}Sa ÅSÉcMeSïH}Z Xò, rS PÉ
Xò |r AyÉtÈÅZ PÑSc vS Pcv¥ _Z jSrHZ Ay®SÉ XMvc É{Z rSMt} Xw}Su{Û~c
cSMj Pcy~ PyAÅ PywM}SZSZ cM} rÌ~r vS, rSMt} tÁtñÅSMySuMca
ÑZMrS crcmS ~Sfy c}r¥ Xv© AtMc, P®rSò ÅSÉc}S
_Mt} |rZ fOqS} PhSMd PtdÚc vS Pcv, _Mt}Mca yÙÑà ÉSJSj©yStH <cMO} XØÅHtS} cM} PrS~S
iSYS rSMt} Y} PcSva \wSZ Ai~ vS¥ Xr_y, ÅSÉcMµAqMc PfSÇqS
c}Mr ÑZ P| ‘...M| É{U cSj zS}ryMÇñ tA}( Z\M}SwHZ}S cM} sSMc, {Û~r
P}~wMs} cSj, rS _c{S® rSMt} wMêZ c}S ÉHy¥ Xr_y, _dSMv
Y{SMt} <ÅSÉMv} jv© P|{v PÉvSySAÑvH jTA}, Anc Pr{v
_}Sa jTA}’ (wÙ: 266)¥ ÅSÉcMµAq} _{v Ay®SÉa Ai~ P|,
jSArÉ{rS} PySu _Mt} cdvZ ÉSJSMj©} <Ar AyM(SÑH cM} rÌ~My
vS _yØ _Z cS}MqZ tA}( ‘MvAmz’ _yØ tA}( Z\M}SwHZ} <Ar }SWHZ zAòa wÙsc ÑaZS \Ahr¥ _c csSZ P®rSò ÅSÉcMt} \7r Éz©rS} zSy{ÛArñ
eMY PrS~S} <AçZS PcSva XMsñZ
É}~ yS {ÉÙq Ai~ vS¥ yd mSvSMwSMYMv} {u© AtMZ Av}å} PhîS hM~Mi cdva yS
xSm~ pScS}, YyS} cdva yS rS} ÉMò É{MkSrS c}S}¥
_ csS
Y{SMt} XjSvS vZ P|, ‘a}S’ ‘Y{}S’} Kyw}HMr©}
vcÅS} _cAm eY Ér©rS sScM~a, rS PvÑSrZ É}~HcOr
ÉSuS}qHc}q¥ _ jSrHZ zSy{ÛArñ AvA{ñr ÑZ ySUyrS} yd w}r, yd \ôSyh, yd w}è}AyM}Su _yØ KyAh®Mc hSwS AtMZ¥ yrñ{Sv cSM~} eMyÇqS vcÅS} wÚv}SyÙA§
PsMc ÉM} AeMZ AyAz7 zSMy ySUyrS} _Z AÅAs~, XÉØy$, zî PhÑS}SZ rÌM~ u}S} PhîS c}Mi¥ ÅA{ñïS Pt’} eMyÇqS _ wMs XvSHcS|ñ zSMy _c Xr©å `T§wÛqñ XytSv¥
|
